18 สรรพคุณ...ประโยชน์ของตังเซียม “โสมคนจน”

หากจะมีสมุนไพรอะไรมาทดแทนโสมได้ก็เห็นจะมี “ตังเซียม” นี่แหละที่ใช้ได้เลยทีเดียว ว่ากันว่ามันคือ “โสมคนจน” เพราะมีสรรพคุณทางยาคล้ายโสม แต่ปลูกง่ายกว่า ราคาถูกกว่า เกริ่นแค่นี้ก็น่าสนใจแล้วเพราะสรรพคุณของตังเซียมไม่แพ้โสมเลยจริงๆ มาทำความรู้จักกับตังเซียม สมุนไพรสมญานามโสมคนจนกันเลยดีกว่า...

ทำไมตังเซียมถึงได้ชื่อว่า “โสมคนจน”

"ตังเซียม" (Radix Codonopsis Pilosulae) คือสมุนไพรจีนที่ใช้รากมาทำเป็นยา ตามตำราแพทย์แผนจีนตังเซียมเป็นยาบำรุงกำลัง และบำรุงเลือด สรรพคุณหลายอย่างคล้ายกับโสม แต่การเพาะปลูกตังเซียมง่ายกว่าโสมที่ต้องใช้เวลานานหลายปี เดิมทีชื่อของมันคือ ปักตังเซียม แต่ถูกเรียกสั้นๆ ว่าตังเซียม เป็นยายอดนิยมของชาวบ้านชาวจีนที่ใช้ชูกำลัง แม้ประโยชน์จะไม่มากเท่าโสม แต่ก็มีราคาถูกกว่าทำให้เป็นที่นิยมในหมู่ชาวบ้าน

สมุนไพรตังเซียมเป็นยาบำรุงกำลัง ทำช่วยให้เจริญอาหาร ช่วยบำรุงเลือด และแก้อาการอ่อนเพลีย อีกทั้งยังเป็นยาโดฟ ช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศได้เช่นเดียวกับโสม ตังเซียมเป็นพืชไม้เลื้อย ในกลุ่มของต้น Codonopsis pilosula ต้นไม้ชนิดนี้จะมีรากที่มีลักษณะเด่นคล้ายหัวโสม อีกทั้งยังตังเซียมมีสรรพคุณเด่นในด้านการบำรุงร่างกายคล้ายๆ กับโสมอยู่หลายประการ แต่ข้อดีของมันคือปลูกง่ายกว่าโสม ได้ผลผลิตเร็ว ไม่ต้องใช้ความละเอียดอ่อนในการปลูกเท่าโสม (โสมใช้เวลาปลูกอย่างน้อย 5-6 ปี) เพราะเหตุนี้ราคาของตังเซียมจึงถูกกว่าโสม หาง่ายกว่า แต่สรรพคุณใกล้เคียงกัน นั่นจึงเป็นที่มาของสมญานาม “โสมคนจน”

ตังเซียมไม่ใช่โสม !

รากของตังเซียมที่นำมาใช้เป็นยาจีน จะเก็บในช่วงฤดูใบไม้ร่วงโดยขุดรากของมันออกมาล้างให้สะอาด แล้วนำไปตากแห้งคล้ายๆ กับกรรมวิธีของโสมแต่รวดเร็วกว่า ในส่วนของรากตังเซียมที่ใช้เป็นยาได้จะต้องเป็นรากขนาดใหญ่ หลังจากนำไปตากแห้งแล้วจะถูกนำไปบีบให้แน่น แล้วจึงนำไปตากแห้งอีกครั้งหรืออบแห้งก็ได้ จะทำให้เก็บรักษาได้นาน โดยเนื้อของรากตังเซียมจะมีลักษณะคล้ายๆ รากไม้ มีรอยตามขวาง เนื้อแน่น รสหวานอมฝาด เนื้อด้านในมีสีขาวนวลๆ อมเหลือง รากตังเซียมมีสาระสำคัญที่ใช้เป็นยา คือสารซาโปนิน ที่ช่วยปรับสมดุลในร่างกาย และทำให้ระบบไหลเวียนเลือดดี เป็นสารชนิดเดียวกับที่มีในโสม

ตังเซียมต่างจากโสมตรงที่มีรสหวานชุ่มคอ กินง่ายไม่ฝาดคอ ช่วยให้เจริญอาหาร ทำให้สดชื่น และแก้อ่อนเพลียได้ดี ข้อดีอีกอย่างของตังเซียมคือจะไม่ออกฤทธิ์ร้อนเท่าโสม ไม่ทำให้ตัวร้อน หรือรู้สึกแสบร้อนภายในร่างกาย พูดง่ายๆ ว่ารากตังเซียมกินง่ายกว่าโสม เหมาะสำหรับผู้เริ่มหัดกินยาจีนที่ยังไม่ชินกับฤทธิ์ร้อนและรสฝาด แต่ก็ต้องทำใจเล็กน้อยเพราะตังเซียมสรรพคุณด้อยกว่าโสมเล็กน้อย

18 ประโยชน์และสรรพคุณของตังเซียม

แม้ว่าตังเซียมจะมีสรรพคุณไม่โดดเด่นเท่าโสม แต่ก็มีประโยชน์เทียบเท่าโสมได้ในบางประการ โดยเฉพาะในเรื่องของการบำรุงกำลังวังชา เพิ่มพลังในแก่เพศชาย และยังมีจุดเด่นที่ช่วยรักษาโรคกระเพาะได้ อีกทั้งยังไม่ออกฤทธิ์ร้อนแรงเท่าโสม และมีราคาไม่สูงมาก ใครที่กำลังมองหาสมุนไพรบำรุงกำลังแต่สู้ราคาโสมจีน โสมเกาหลีไม่ไหว ก็ลองมองหาตังเซียมไว้เป็นทางเลือกเพื่อสุขภาพดูนะคะ

บทความอื่นๆ ที่เกี่ยวกับสรรพคุณ...ประโยชน์ของสมุนไพรจีน