"ไขมันทรานส์" ไขมันตัวร้าย อันตรายใกล้ตัว!!

ชื่อของ "ไขมันทรานส์" (Trans Fat) ปรากฏตัวเป็นที่รู้จักมากขึ้นในยุคที่คนหันมาใส่ใจเรื่องสุขภาพมากขึ้น ทำให้มีการสนใจเกี่ยวกับอันตรายที่เกิดจากการรับประทานอาหาร และไขมันทรานส์นี่ก็เป็นอันตรายอีกชนิดหนึ่งที่บางครั้งผู้บริโภคก็รับเข้าสู่ร่างกายเพราะความไม่รู้บ้าง เพราะความประมาทบ้าง แต่ผลกระทบที่ได้รับนั้น ไม่อาจจะอ้างความไม่รู้ได้ บางทีกว่าจะรู้ก็สายเกินไป เพราะฉะนั้น เรามาทำความรู้จัก "ไขมันทรานส์" ไขมันตัวร้าย อันตรายใกล้ตัว กันดีกว่า

ไขมันทรานส์ คืออะไร

"ไขมันทรานส์" หรือ ไขมันผ่านกรรมวิธี เป็นกรดไขมันที่เกิดจากกระบวนการแปรไขมันที่ไม่อิ่มตัวให้กลายเป็นกรดไขมันอิ่มตัว โดยยกตัวอย่างเช่น กระบวนการทำน้ำมันพืช จะต้องเติมไฮโดรเจนเข้าไปในน้ำมันพืช เรียกว่า กระบวนการไฮโดรจีเนชั่น (Hydrogenation) และจะออกมาเป็น น้ำมันปาล์ม และ น้ำมันถั่วเหลืองเป็นต้น

หรือการแปรรูปให้มีลักษณะเป็นกึ่งของแข็ง เช่น มาร์การีน เนยขาว ครีมเทียม เป็นต้น และจะมีชื่อเรียกเป็นทางการว่ากรดไขมันชนิดทรานส์ หรือ Partially Hydrogenated Oil หรือ Hydrogenated ด้วยเหตุที่มีการนำไขมันไม่อิ่มตัวไปเปลี่ยนเป็นไขมันทรานส์ ก็เนื่องมากจากไขมันทรานส์นั้นมีสามารถในเก็บรักษาที่นาน ทนความร้อนได้สูง ไม่เป็นไข และมีรสชาติใกล้เคียงกับไขมันจากสัตว์ แต่มีราคาที่ถูกกว่ามาก และคุณสมบัติโดดเด่นของเจ้าไขมันตัวนี้ก็คือ ทำให้อาหารที่ทอดมีความกรอบอร่อยมากขึ้น อีกทั้งยังสามารถใช้ซ้ำได้หลายๆ ครั้งโดยไม่มีความเหม็นหืน ซึ่งเป็นข้อด้อยของน้ำมันทอดอาหารทั่วๆ ไป

ไขมันทรานส์เกิดขึ้นได้อย่างไร

การเกิดไขมันทรานส์ สามารถเกิดขึ้นได้มาหลายทาง ประการแรกคือ เกิดจากการใช้น้ำมันทอดอาหารซ้ำๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทอดที่ต้องใช้น้ำมันในปริมาณมากของบรรดาพ่อค้าแม่ขายอาหารประเภททอดกรอบ เนื่องจากแต่ละครั้งต้องใช้น้ำมันมากและใช้ไม่หมดจึงเก็บน้ำมันเหล่านั้นไว้ แล้วนำกลับมาใช้อีกซ้ำๆ หากดูภายนอก เราจะพบว่า น้ำมันที่มีการใช้ซ้ำนั้นจะเปลี่ยนสีไปจากสีเหลืองๆ เป็นเข้มขึ้นเรื่อยๆ และมีความข้นมากขึ้น นั่นแสดงให้เห็นว่า น้ำมันนั้นได้เปลี่ยนเป็นไขมันทรานซ์ไปซะแล้ว

อีกประการหนึ่งที่ทำให้เกิดไขมันทรานส์ก็คือ เจตนาปรับเปลี่ยนน้ำมันโดยการเติมไฮโดรเจนลงไป เพื่อประโยชน์ในการรักษาไม่ให้น้ำมันเหม็นหืนบ้าง เพื่อเพิ่มรสชาติให้อาหารทอดบ้าง เพื่อประหยัดบ้าง โดยไม่คำนึงถึงผลที่จะเกิดขึ้นแก่ผู้บริโภค

อันตรายที่มาจากไขมันทรานส์เกิดจากอะไร

ไขมันที่ผ่านกรรมวิธีอย่างไขมันทรานส์นี้ เป็นการทำให้โครงสร้างของไขมันเปลี่ยนไป หากอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ เมื่อร่างกายรับไขมันทรานส์เข้าสู่ร่างกายแล้ว ไขมันเหล่านี้จะกลายเป็นเหมือนคราบน้ำมันที่ไปเคลือบตามอวัยวะที่เป็นทางเดินอาหาร จึงส่งผลให้น้ำไม่สามารถซึมผ่านผนังลำไส้ได้ หรืออาจกล่าวให้เป็นความรู้กึ่งวิชาการก็กล่าวได้ว่า...หากเรารับทานอาหารที่มีกรดไขมันทรานส์มากๆ จะมีส่งผลกระทบของการทำงานของเอนไซม์ Cholesterol Acyltransferase ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่สำคัญในการกำจัดเมตาบอลิซึมของคอเลสเตอรอล ทำให้ระดับ LDLซึ่งเป็นคอเลสเตอรอลชนิดเลวในเลือดมีจำนวนเพิ่มขึ้น และจะลดระดับ HDLซึ่งเป็นคอเลสเตอรอลชนิดดีในเลือดลง

ด้วยที่ว่าไขมันทรานส์นั้นเป็นไขมันที่เกิดจากการแปรรูป จึงเกิดการย่อยสลายได้ยากกว่าไขมันชนิดอื่น และทำให้ตับต้องทำงานหนักเพราะต้องสลายไขมันทรานส์ด้วยวิธีการที่แตกต่างไปจากการย่อยสลายไขมันตัวอื่น ซึ่งอาจก่อให้เกิดสภาวะที่ผิดปกติกับร่างกาย คือ จะส่งผลทำให้ร่างกายมีไขมันส่วนเกินเพิ่มมากขึ้น มีภาวะการทำงานของตับที่ผิดปกติ

โทษ...อันตรายของไขมันทรานส์

ตามที่กล่าวมาแล้วถึงอันตรายที่เกิดจากการนำไขมันทรานส์เข้าสู่ร่างกาย มันจะเข้าไปป่วนระบบการทำงานของร่างกายหลายส่วนให้ผิดปกติไป ดังนั้น โทษของไขมันทรานส์จึงทำให้มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคหลายชนิด ได้แก่

1.ไขมันทรานซ์ก่อให้เกิดโรคเกี่ยวกับหัวใจ และความดัน ไม่ว่าจะเป็นโรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด โรคความดันโลหิตสูง อันเกิดจากคราบเหนียวๆ ของไขมันทรานส์ จะผ่านเข้าไปตามหลอดเลือดต่างๆ ในร่างกาย และไม่ได้ย่อยสลายง่ายๆ จึงเกาะเป็นคราบอยู่ตามหลอดเลือด  กินพื้นที่และทางผ่านของเลือดที่ปกติจะไหลผ่านตามหลอดเลือดได้สะดวก เมื่อมีการอุดตัน การทำงานของร่างกายผิดปกติจึงก่อให้เกิดโรคต่างๆ ขึ้น

2. ไขมันทรานส์ก่อให้เกิดโรคตับ ยิ่งร่างกายรับไขมันทรานส์เข้าไปมากเท่าไหร่ ตับที่ทำหน้าที่กำจัดสารพิษในร่างกายก็ต้องทำงานหนักไปด้วย จึงเป็นเหตุให้ผิดปกติ

3. ไขมันทรานส์ก่อให้เกิดโรคมะเร็งปอด ไม่น่าเชื่อว่าไอระเหยของไขมันทรานส์นั้น เมื่อสูดเข้าสู่ร่างกายมากๆ ขณะใช้ไขมันทรานส์ประกอบอาหารจะเป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้เป็นมะเร็งปอดได้

"ไขมันทรานส์" อันตรายใกล้ตัว อย่างไร?

อาหารที่มีไขมันทรานส์ที่พึงเลี่ยง

นอกจากนี้ยังรวมถึงอาหารที่มีส่วนประกอบของเนยขาวและมาร์การีน เช่น คุ้กกี้ เค้ก พาย หรือขนมขบเคี้ยวชนิดแท่งด้วย...ใครที่ชอบทานกลุ่มอาหารดังที่ได้กล่าวมา เมื่อรู้ถึงอันตรายของไขมันทรานซ์กันไปแล้ว ก็ควรจะค่อยๆ ปรับและลดปริมาณลง ใส่ใจกับการเลือกรับประทานกันดีกว่า เพื่อสุขภาพของตัวเราเอง และคนที่เรารัก

บทความอื่นๆ ที่เกี่ยวกับ อันตรายใกล้ตัว