ระบบเผาผลาญพัง!!...เพราะลดน้ำหนักผิดวิธี แก้ไขอย่างไร?

“เคยได้ยินเรื่องระบบเผาผลาญพังจากการลดน้ำหนักแบบผิดวิธีกันบ้างหรือไม่” ไม่ว่าจะจากการกินยาลดน้ำหนักหรือการอดอาหารก็ตาม ซึ่งหลายคนพลาดไปแล้วก็กลับมาอ้วนใหม่ ทีนี้จะลดน้ำหนักอีกครั้งก็กลับทำได้ยากเย็นกว่าเดิมมาก แต่อย่าเพิ่งรู้สึกช้ำใจและท้อถอยกันไปเสียก่อนค่ะ เพราะว่าพังแล้วเราก็ซ่อมมันได้ เพียงแต่ต้องอาศัยข้อมูลที่ถูกต้อง เพื่อที่จะปฏิบัติได้โดยไม่เดินผิดทางเหมือนเดิมอีก เอาล่ะ ใครกำลังประสบปัญหาระบบเผาผลาญพังอยู่ แล้วอยากกู้ให้มันกลับมาทำงานได้ดีเหมือนเดิม แต่ไม่รู้จะเริ่มยังไงดี วันนี้เราหาคำตอบมาให้ทุกท่านกันแล้วค่ะ มาเริ่มกันเลย

 สาเหตุที่ทำให้น้ำหนักขึ้นพรวดพราดอย่างแรกคือ ร่างกายปรับระบบเผาผลาญให้เคยชินกับปริมาณอาหารน้อยๆ พอกลับมากินปกติก็จะมีพลังงานเกินกว่าที่เคยต้องการ ทำให้ร่างกายนำพลังงานส่วนนั้นไปเก็บเป็นไขมัน ยกตัวอย่างเช่น ลดแคลอรี่ลงเหลือแค่ 500 แคล พอกลับมากิน 1,500 แคล ก็จะมีพลังงานเกินไป 1,000 ซึ่งตรงนี้ที่นำไปเก็บเป็นไขมัน ถ้าหากยังอยากมีรูปร่างเหมือนเดิมก็ต้องรักษาระดับการกินไว้ที่ 500 แคลไปตลอดจนกว่าจะทนไม่ไหว เป็นต้น ส่วนสาเหตุที่สอง มันเกิดจากการที่ร่างกายเข้าใจว่าเราอยู่ในสภาวะอดอยาก มีอาหารน้อย พอได้กลับมากินเหมือนเดิม ร่างกายจึงรีบๆ เก็บสะสมสารอาหารที่ได้เอาไว้ในรูปไขมัน เพราะกลัวจะไม่ได้กินอีก มันก็คือกลไกการเอาชีวิตรอดอย่างหนึ่งนั่นเอง

การที่ระบบเผาผลาญของคนเราพังนั้นมีหลายระดับ และแต่ละระดับมีวิธีแก้ไขแตกต่าง ดังนี้

2. ระดับต่อต้าน (Metabolic Resistance) เกิดจากการควบคุมอาหารแบบผิดๆ เป็นเวลาต่อเนื่องยาวนาน ทำให้ร่างกายไม่ได้รับคาร์โบไฮเดรตและยังขาดสารอาหารที่จำเป็นอย่างอื่น แต่น้ำหนักกลับไม่ลดทั้งๆ ที่อดอาหารอย่างหนักแล้ว ทำให้ผู้ลดน้ำหนักรู้สึกเครียดมากขึ้นและพยายามหาวิธีทำให้น้ำหนักลดลงโดย กินให้น้อยลงแต่ออกกำลังกายแบบเอาเป็นเอาตาย เป็นต้น การทำแบบนี้จะทำให้ได้รับพลังงานน้อยมาก ในขณะที่อัตราการเผาผลาญสูงขึ้นเพราะโหมออกกำลังกายอย่างหนัก จนทำให้ร่างกายเกิดความตึงเครียดในที่สุด หลังจากนั้นร่างกายจะเริ่มกลัวการตาย เพราะพลังงานที่ได้รับก็น้อยแต่กลับใช้ไปอย่างหักโหม อาการจะออกคือ รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย ไร้เรี่ยวแรง ซึมเศร้า คิดอะไรไม่ออก อยากจะกินแต่ขนมหวาน น้ำหวาน ซึ่งอาจทำให้กลับมากินแบบตบะแตกได้ง่ายมาก แต่ในตอนกลางคืนกลับรู้สึกคึกคักและหลับยาก

วิธีแก้ไข ขั้นแรกหยุดความคิดในการลดน้ำหนักเอาไว้ก่อน เพราะนี่คือการฟื้นฟูสภาพร่างกาย จากนั้นเริ่มปรับลักษณะการกินอาหาร โดยเริ่มจากกินน้อยก่อนสัก 2-3 สัปดาห์ ในช่วงนี้ก็ออกกำลังกายแค่เบาๆ ไปด้วย หลังจากนั้นค่อยกินให้มากขึ้นและเล่นให้มากขึ้นสัก 2-3 สัปดาห์ (เล่นให้มากไม่ได้หมายความว่าให้เล่นหักโหม แค่เวทเทรนนิ่งและคาร์ดิโอตามปกติเท่านั้น) พอร่างกายเริ่มปรับตัวได้แล้วค่อยกลับมาควบคุมอาหารตามแบบปกติโดยห้ามควบคุมในลักษณะอดอาหารและตัดคาร์โบไฮเดรตเหมือนที่เคยทำมา หากรู้สึกไม่ค่อยอยากอาหาร ให้เปลี่ยนมาทานโปรตีนที่ย่อยง่าน เช่น เนื้อปลา เต้าหู้อ่อน ไข่ เวย์ เป็นต้น และอย่าลืมทานคาร์โบไฮเดรตด้วย

3. ระดับพังพินาศ (Metabolic Damage) คนที่จะมาถึงระดับนี้ได้ต้องผ่านขั้นที่ 1-2 มานานมาก โดยออกกำลังกายอย่างหนักแต่กินน้อยติดต่อกันมาเป็นปี ยิ่งทำยิ่งกดดัน ยิ่งทำร่างกายยิ่งเกิดความเครียด ถึงแม้จะออกหนักแบบเอาเป็นเอาตายและกินน้อยจนแทบจะเหมือนอดอาหารแต่น้ำหนักก็ไม่ลงอีกแล้ว ระดับนี้จะออกอาการให้เห็นอย่างชัดเจนคือ ผิวพรรณแห้งกร้าน ผมร่วง ซูบซีด โทรม ไร้เรี่ยวแรง หัวใจเต้นเร็ว นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย กระวนกระวายใจ อาหารไม่ย่อย มีลมในท้อง ท้องอืดสลับท้องเสีย เป็นโรคกรดไหลย้อน ในผู้หญิงจะประจำเดือนมาไม่ปกติ ส่วนผู้ชายจะสมรรถภาพทางเพศเสื่อม

แต่โดยปกติแล้วไม่ค่อยมีใครยอมให้ตัวเองมาถึงขั้นนี้กัน ส่วนมากจะยอมแพ้และกลับไปอ้วนเหมือนเดิมกันตั้งแต่ขั้นที่ 1-2 แล้ว ดังนั้นระบบเผาผลาญที่แท้จริงนั้นมักจะยังไม่ได้พังทั้งหมด บางคนยังดีอยู่เพียงแต่ร่างกายเราตอบสนองไปตามกลไกการเอาตัวรอดเท่านั้น

ต้องเข้าใจกันก่อนว่า กว่าจะอ้วนต้องใช้เวลากันนานเป็นปีๆ พออยากจะผอมขึ้นมาจะมาเร่งให้ผอมภายในไม่กี่วัน มันเป็นไปไม่ได้อยู่แล้ว ถึงแม้จะออกกำลังกายหนักและกินน้อย เพื่อคาดหวังให้เบิร์นเยอะๆ น้ำหนักลดเร็วๆ ผลลัพธ์อาจจะผอมจริงแต่ไม่แข็งแรง ผอมแล้วอาจจะกลับมาอ้วนได้ง่าย เพราะอดมากเกินไป สุดท้ายตบะแตก กินแหลกกว่าเดิม จะลดความอ้วนให้ได้ผลแบบยั่งยืน ต้องเปลี่ยนความคิดว่า มันเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลา เพราะการอ้วนนั้นเกิดจากไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตแบบผิดๆ ของเราเอง

วิธีการลดความอ้วนที่ถูกต้อง มีหลักการไม่กี่อย่างคือ ควบคุมอาหารโดยไม่อดอาหาร ทานในปริมาณที่เหมาะสม เลือกทานแค่อาหารที่มีประโยชน์ งดอาหารที่พลังงานสูงและไม่ให้ประโยชร์ต่อร่างกาย และออกกำลังกายโดยออกทั้งแบบเวทเทรนนิ่งและคาร์ดิโอควบคู่กันไปด้วย 

ในระยะแรกน้ำหนักอาจจะยังไม่ลดชัดเจนนัก เพราะกล้ามเนื้อจะเพิ่มขึ้นและไขมันก็ยังอยู่มาก เมื่อออกติดต่อกันไปสัก 2-3 เดือนแล้วจึงจะเริ่มเห็นผล ถ้าอ้วนมากในตอนแรก น้ำหนักอาจจะลงเยอะหน่อย แต่ถ้าแค่อวบๆ บางคนอาจจะลงไม่มากนักหรืออาจจะหนักเท่าเดิม แต่ร่างกายแข็งแรง ฟิตแอนด์เฟิร์มกว่าตอนที่ยังไม่ได้ลด สุดท้ายคือไม่ต้องชั่งน้ำหนักบ่อย เพราะจะจิตตกเอาได้ ให้สังเกตถึงสัดส่วนที่เปลี่ยนไปก็พอแล้วค่ะ​​​​​​​​​

รู้ถึงผลเสียของระบบเผาผลาญพัง และได้รับแนวทางวิธีลดน้ำหนักที่ถูกต้องกันไปแล้วก็อย่าลืมนำเอาไปปฏิบัติตามกันด้วยนะคะ ได้ผลดีอย่างไรก็แบ่งปันประสบการณ์ดีๆให้คนรอบข้างบ้าง จริงๆ แล้วการลดน้ำหนักนั้นไม่มีอะไรมากเลย แค่มีข้อมูลที่ถูกต้องแล้วลงมือทำ ทำไปเรื่อยๆ อย่ากดดันตัวเองมากเกินไป เพราะมันจะได้ทำได้อย่างมีความสุขและต่อเนื่องโดยที่ไม่หยุดกลางครันไปเสียก่อน อีกอย่างพยายามอย่าเอารูปร่างเราไปเปรียบเทียบกับใคร เพราะสรีระและกรรมพันธุ์ของคนเรานั้นต่างกัน ขอแค่ให้เรามีรูปร่างที่ดี สุขภาพดีและความสุขก็เพียงพอแล้วค่ะ

เรียบเรียงเนื้อหาข้อมูลโดย เว็บsukkaphap-d.com