ดอกไม้ดูแลสุขภาพ อายุรวัฒน์เวชศาสตร์ January 29, 2017 Share 14 Tweet Pin 0 "ดอกทานตะวัน" สรรพคุณ-ประโยชน์เป็นแหล่งผลิตน้ำมันคุณภาพสูง เสริมสร้างสุขภาพที่ดี เวลาเห็นแสงแดดจ้าแล้วทุกคนแทบจะรีบหันหน้าหนีกันทันที แต่ตรงข้ามกับ “ดอกทานตะวัน” ที่เมื่อแสงแดดส่องมาจากทางใดก็จะรีบหันหน้าเข้าหาแทบทันที เห็นเจ้าดอกทานตะวันสู้แดดกันขนาดนี้แล้วบอกเลยว่าไม่ได้มีดีแค่นี้หรอก เพราะนอกจากมีดอกสีเหลืองสวยงามและชื่นชอบแสงแดดเป็นพิเศษแล้ว คุณสมบัติด้านการรักษาโรคก็ไม่ยิ่งหย่อนไม่กว่ากันเลย ที่มาของชื่อ “ดอกทานตะวัน”หากใครที่ไปเที่ยวทุ่งดอกทานตะวัน หรือเคยปลูกดอกทานตะวัน จะพบว่าจากดอกทานตะวันที่คอตกในช่วงเวลากลางคืน พอรุ่งเช้าพระอาทิตย์ขึ้น ดอกทานตะวันจะหันช่อดอกและใบไปทางทิศตะวันออก ถึงช่วงบ่ายๆ เย็นๆ ดอกทานตะวันจะหันไปทางทิศตะวันตก ตามการเคลื่อนตัวของดวงอาทิตย์...จึงเป็นที่มาของชื่อ "ดอกทานตะวัน" นั่นเอง แต่การหันของดอกทานตะวันจะลดน้อยลงเรื่อยๆ (หันตามดวงอาทิตย์) หลังมีการผสมเกสรแล้วไปจนถึงช่วงดอกแก่ โดยช่อดอกจะหันไปทางทิศตะวันออกเสมอลักษณะของ "ดอก- ต้นทานตะวัน"ต้นทานตะวัน เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุประมาณ 1 ปี เป็นดอกไม้พื้นเมืองของประเทศสหรัฐอเมริกา ลักษณะของลำต้นตั้งตรง ก้านเป็นสีเขียวแกนแข็ง มีความสูงประมาณ 3-3.5 เมตร โดยมีรากแก้วที่แข็งแรงหยังลึกลงในดินได้มากถึง 150-270 เซนติเมตร ที่สำคัญรากสามารถแผ่ขยายไปทางด้านข้างได้กว้างถึง 60-150 เซนติเมตร จึงเป็นเหตุผลให้ดอกทานตะวันตั้งตรงอย่างแข็งแรง อีกทั้งมีความทนทาน ตายยาก เพราะดูดความชื้นในดินหล่อเลี้ยงลำต้นได้เป็นอย่างดีใบดอกทานตะวัน มีลักษณะเป็นใบเดี่ยวออกตรงข้ามกัน และหลังจากที่มีใบเกิดแบบตรงกันข้ามได้ 5 คู่แล้ว ใบที่เกิดหลังจากนั้นจะมีลักษณะวน ซึ่งมีจำนวนใบรวมๆ กันใน 1 ต้นประมาณ 8-70 ใบ ใบมีรูปร่างรีค่อนข้างกลม / กลมเป็นรูปไข่ หรือเป็นรูปหัวใจ โดยสีของใบมีตั้งแต่สีเขียวอ่อน เขียวสด และเขียวเข้ม (แตกต่างกันออกไปตามสายพันธุ์) มีปลายใบแหลม โคนใบมนเว้าเป็นรูปหัวใจ ส่วนขอบใบจักเป็นซี่ฟัน ความกว้างของใบประมาณ 9-25 เซนติเมตร ยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร การสร้างใบจะมีมากในช่วงก่อนดอกบาน และจะลดน้อยลงเมื่อดอกบานแล้วดอกทานตะวัน มีลักษณะเป็นรูปจาน กลมๆ แบนๆ เป็นดอกเดี่ยว ออกดอกที่ปลายยอด ดอกมีขนาดใหญ่สีเหลืองเข้ม มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางดอกประมาณ 25-30 เซนติเมตร และมีกลีบดอกเป็นจำนวนมากเรียงซ้อนกันเป็นชั้น ๆ ภายในจานดอกมีดอกขนาดเล็กจำนวนมาก (700-3,000 ดอก) ซ้อนกันอยู่ กลางดอกมีเกสรสีน้ำตาลอมสีม่วงและภายในมีผลจำนวนมากผลดอกทานตะวัน (หรือที่เรียกว่า “เมล็ดทานตะวัน" ) เป็นผลแห้งมีจำนวนมากอยู่ตรงฐานดอก ผล (เมล็ดดอกทานตะวัน) มีขนาดประมาณ 6-17 มิลลิเมตร เปลือกหุ้มผลแข็ง มีสีเทาเข้มหรือสีดำและเป็นลาย ส่วนภายในผลมีเมล็ดสีเหลืองอ่อนเพียง 1 เมล็ด ลักษณะรียาว ซึ่งสามารถแบ่งเมล็ดทานตะวันได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ คือเมล็ดที่ใช้สกัดน้ำมัน โดยเป็นเมล็ดเล็ก สีดำ เปลือกเมล็ดบางซึ่งให้น้ำมันมากเมล็ดที่ใช้รับประทาน โดยจะมีขนาดโตกว่าจำพวกแรก มีเปลือกหนาไม่ตับกับเนื้อในเมล็ด จึงง่ายต่อการกะเทาะเปลือก อบแห้งแล้วนำมาปรุงรสรับประทาน บ้างเป็นเมล็ดทานตะวันอบขิง หรืออบเนยเมล็ดที่ใช้เลี้ยงนกหรือไก่“ดอกทานตะวัน” มีสรรพคุณทางยา ประโยชน์ทั้งต้น ราก ใบ ดอก เมล็ดดอกทานตะวันเป็นดอกไม้ที่จัดเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาในการรักษาและป้องกันโรคได้ดี ซึ่งทุกส่วนของต้นดอกทานตะวันนั้นทั้งดอก ใบ เมล็ด ลำต้น และรากล้วนมีประโยชน์ต่อสุขภาพ โดยในดอกทานตะวันเป็นแหล่งของสารอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงและหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นให้พลังงานสูง มีไขมันและเส้นใยอาหาร อุดมด้วยวิตามินเอ วิตามินบีทุกชนิด วิตามินซี วิตามินอี รวมทั้งแคลเซียม สังกะสี ทองแดง ซีลีเนียม เป็นต้นนอกจากนี้ดอกทานตะวันยังถูกนำมาแปรรูปเพื่อนำไปใช้ประโยชน์อื่นได้อีกมาก อย่างเมล็ดทานตะวันที่สามารถใช้กินเล่นได้แบบเพลินๆ แถมมีคุณค่าต่อร่างกาย หรือน้ำมันดอกทานตะวันซึ่งถือเป็นน้ำมันที่ให้ประโยชน์ต่อสุขภาพเช่นกันเพราะช่วยป้องกันโรคได้ดี หรือในส่วนของต้นอ่อนทานตะวันก็เป็นอาหารสุขภาพที่ช่วยบำรุงร่างกายให้แข็งแรงได้อย่างดียิ่ง14 สรรพคุณของดอกทานตะวัน ประโยชน์ในการรักษาโรค1. ดอกทานตะวันเป็นแหล่งของน้ำมันคุณภาพดี ที่เมื่อนำมาใช้ปรุงอาหารกินแล้วไม่มีโทษต่อร่างกาย เพราะน้ำมันที่สกัดมาจากดอกทานตะวันเป็นน้ำมันไม่อิ่มตัวสูงซึ่งจะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล ป้องกันการเกิดโรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด โรคหลอดเลือดหัวใจได้เป็นอย่างดี2. น้ำมันจากดอกทานตะวันหรือเมล็ดทานตะวันยังอุดมด้วยวิตามินที่จำเป็นอยู่ครบ จึงนิยมนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับอาหาร เช่น เนยเทียม นมไม่มีไขมัน ฯลฯ และในเครื่องสำอาง เช่น ครีมบำรุงผิว ยาสระผมและครีมนวดผม ฯลฯ3. ดอกทานตะวันเมื่อนำมาทำเป็นน้ำดื่มก็ให้ประโยชน์แก่ร่างกาย ช่วยต้านโรคได้หลายชนิด บำรุงสุขภาพ หายจากอาการเจ็บป่วยเล็กน้อยได้เร็ว อย่างแก้อาการไข้หวัด บรรเทาอาการไอและวิงเวียนศีรษะจะเป็นลม4. ดอกทานตะวันมีเมล็ดที่นำมากินเป็นอาหารว่าง ซึ่งอุดมด้วยคุณประโยชน์ทางสารอาหารสูง มีโปรตีนที่มีคุณสมบัติเทียบเท่ากับเนื้อสัตว์ จึงเหมาะกับคนกินมังสวิรัติที่ไม่สามารถกินเนื้อสัตว์ได้ แถมยังมีไขมันสูงกว่าแป้ง มีธาตุเหล็กสูงกว่าไข่แดงหรือตับสัตว์อีกด้วย5. เมล็ดดอกทานตะวันเป็นแหล่งรวมของวิตามินที่สำคัญหลายชนิด โดยเฉพาะวิตามินอีที่มีมากกว่าในถั่วเหลืองและข้าวโพดถึง 3 เท่า ซึ่งมีประโยชน์ในการช่วยรักษาผิวพรรณให้ยังคงความชุ่มชื้น ดูอ่อนเยาว์ เพราะจะต่อต้านอนุมูลอิสระซึ่งเป็นศัตรูสำคัญของผิวพรรณ6. เมล็ดของดอกทานตะวันมีสรรพคุณช่วยบำรุงเลือด เพิ่มการไหลเวียนของเลือดให้ไปหล่อเลี้ยงส่วนต่างๆ ได้ดีขึ้น ทำให้หัวใจแข็งแรง ป้องกันโรคหัวใจวายและการเกาะตัวของเกล็ดเลือด ลดความดันโลหิตสูง7. ดอกทานตะวันมีสรรพคุณช่วยชะลอการเกิดโรคต้อกระจก ทำให้สายตาเป็นปกติ มองเห็นได้ชัดเจนไม่เสื่อมเร็ว8. ประโยชน์ของต้นอ่อนทานตะวันนำมาทานเป็นอาหารได้ ต้นอ่อนทานตะวันที่เพาะมาจากเมล็ดนั้นสามารถนำมาใช้ทำเป็นอาหารรวมถึงน้ำดื่มเพื่อสุขภาพได้ ซึ่งนอกจากจะมีรสชาติกรอบอร่อยและย่อยง่ายแล้ว ยังมีทั้งวิตามินและเกลือแร่หลากหลาย ซึ่งมีประโยชน์ในการช่วยบำรุงสมอง และป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้เป็นอย่างดี9. ดอกทานตะวันมีสรรพคุณเป็นยาระบาย ที่ช่วยแก้อาการท้องผูก ทำให้ระบบการขับถ่ายเป็นปกติ และยังช่วยขับปัสสาวะ10. ดอกทานตะวันช่วยให้ระบบสืบพันธุ์เป็นปกติ โดยเฉพาะในผู้หญิงที่ยังช่วยบรรเทาอาการปวดท้องก่อนที่ประจำเดือนจะมา หรือในระหว่างที่มีประจำเดือนก็ทำให้หายจากอาการปวดท้องได้ แก้อาการตกขาวด้วย11. สรรพคุณดอกทานตะวันมีสรรพคุณช่วยขับลม แก้อาการปวดท้องแน่นหน้าอก รวมทั้งช่วยบรรเทาอาการปวดท้องจากโรคกระเพาะอาหารอักเสบ และแก้โรคบิดได้12. รากของดอกทานตะวันมีประโยชน์ในทางการแพทย์ ซึ่งจะใช้เป็นอาหารให้แก่ผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานได้ เพราะมีวิตามินบี 1 รวมทั้งแร่ธาตุที่มีสรรพคุณช่วยแก้อาการของโรคนี้ได้ดี13. ดอกทานตะวันมีฤทธิ์ที่ช่วยถอนพิษไข้ ใช้เป็นยาขับพิษร้อน ทำให้อวัยวะภายในร่างกายมีความชุ่มชื้น14. ดอกทานตะวันสีเหลืองสวยเด่นมีประโยชน์ใช้ทำเป็นสีย้อมผ้าเพื่อให้เป็นสีเหลือง และนิยมใช้ตกแต่งในงานพิธีต่างๆ หรือใช้เยี่ยมคนป่วยเพราะจะให้ความรู้สึกสดใสจากสรรพคุณและประโยชน์ของดอกทานตะวันที่กล่าวมาทั้งหมดเห็นได้ว่า ดอกทานตะวันเป็นพรรณไม้ที่น่าสนใจสำหรับการนำมาใช้เพื่อดูแลรักษาสุขภาพอย่างมาก เป็นประโยชน์ต่อคนเราให้ห่างไกลจากโรค ร่างกายแข็งแรง ส่วนของดอกสีเหลืองสวยก็ให้ความสดใสเมื่อได้เห็น จึงนับเป็นพืชสมุนไพรอีกชนิดหนึ่งที่เราไม่ควรพลาดจริงๆบทความอื่นๆ ที่เกี่ยวกับดอกไม้น่ารู้...คู่สุขภาพดี 16 สรรพคุณ…ประโยชน์ของดอกแก้ว คุณค่าที่มีมากกว่าความหอม 10 สรรพคุณ…ประโยชน์ของดอกคาโมมายล์ ชาดอกไม้หอมให้จิตใจสงบ 15 สรรพคุณ…ประโยชน์ของดอกลาเวนเดอร์ ความหอมจากธรรมชาติที่น่าหลงไหล 13 สรรพคุณ…ประโยชน์ของกุหลาบ มอบความงามที่มาพร้อมกับการมีสุขภาพดี