"ดีปลี" สรรพคุณ-ประโยชน์ของสมุนไพรเผ็ดร้อน ที่ไม่ควรพลาด

ดีปลี เป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งที่จัดอยู่วงศ์เดียวกับพริกไทย มีชื่อเรียกอื่นๆ แตกต่างกันตามท้องถิ่นเช่น ปานนุ ประดงข้อ(ภาคกลาง) ดีปลีเชือก(ภาคใต้) เป็นต้น มีถิ่นกำเนิดที่เกาะมูลัคคัส ประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย อินโดนีเซียและภาคใต้ของประเทศไทย แหล่งผลิตดีปลีแหล่งใหญ่อยู่ที่ประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย

ดีปลีจัดเป็นสมุนไพรสำคัญที่มีการนำมาใช้กันอย่างยาวนาน ทั้งใช้เป็นยาและประกอบอาหาร ซึ่งในประเทศไทยนิยมนำดีปลีมาเป็นเครื่องเทศสำหรับปรุงอาหารประเภทแกงเผ็ด แกงคั่วต่างๆ ดีปลีเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ที่ดินร่วนซุย ชุ่มชื่นและอุดมสมบูรณ์แต่ก็สามารถทนอากาศแห้งแล้งได้ดี สามารถปลูกได้ทั่วไปเพียงแค่ทำเสาหลักให้ยึดเกาะและหมั่นดูแลในเรื่องของโรคหรือแมลงเล็กน้อย ซึ่งในแต่ละปี "ดีปลี" ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมยาแผนโบราณเป็นจำนวนมาก จัดเป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งที่เป็นพืชเศรษฐกิจและอยู่ในแผนการพัฒนาเพื่อการส่งออก

ลำต้น มีลักษณะเป็นไม้เถาทรงกระบอกเหนียวและแข็ง ที่เถามีรากฝอยไว้สำหรับยึดเกาะ เปลือกเถาเรียบสีเข้ม ตามเถามีข้อเป็นปุ่มนูนตลอดทั้งเถา แตกกิ่งก้านสาขาเป็นพุ่มหนา

ใบ ใบดีปลีเป็นใบเดี่ยว รูปร่างเรียวยาว รูปไข่ มีลักษณะคล้ายใบพลูแต่ใบยาวกว่า โคนใบค่อนข้างมน ปลายใบแหลม ผิวใบเรียบเป็นมัน สีเขียว ขอบใบเรียบแต่เป็นคลื่นเล็กน้อย

เมล็ด ในผลย่อยหนึ่งผลจะมีเมล็ดเพียงเมล็ดเดียว มีขนาดเล็ก ลักษณะกลมและแข็ง

16 สรรพคุณ และประโยชน์ของดีปลี ประโยชน์ในการรักษาโรค ดูแลสุขภาพ

2. ดีปลีช่วยให้เจริญอาหาร เนื่องอาหารที่มีส่วนประกอบของดีปลีจะมีกลิ่นหอม รสชาติอร่อย

3. ดีปลีมีฤทธิ์บรรเทาอาการระเคืองในกระเพาะ จึงลดโอกาสการเกิดแผลในกระเพาะอาหารและโรคกระเพาะอาหาร

4. ดีปลีมีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ  รวมถึงหลอดลมอักเสบ หืดหอบ ลดเสมหะและการระคายคออันเนื่องมาจากเสมหะ

5. ดีปลีสามารถนำมาใช้ลดอาการกล้ามเนื้ออักเสบ เจ็บ ปวดบวม และฟกช้ำบริเวณผิวหนังได้ โดยนำมาปรุงเป็นยาหรือนำผลมาฝนกับน้ำแล้วทาบริเวณที่มีอาการ จะทำให้อาการบรรเทาและเลือดลมไหลเวียนได้ดีมากขึ้น

6. ดีปลีมีสรรพคุณช่วยรักษาอาการท้องร่วง ท้องเสียที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ

7. ดีปลีมีฤทธิ์ในการกดระบบประสาทส่วนกลาง จึงช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ ทำให้หลับสบายมากขึ้น

9. ดีปลีมีสรรพคุณช่วยบำรุงตับ ลดระดับไขมันและน้ำตาลในเส้นเลือด

10. ดีปลีช่วยบรรเทาอาการเหงือกอักเสบและปวดฟัน โดยนำเถาหรือกิ่งมาฝนกับน้ำแล้วใส่บริเวณที่อักเสบหรือปวด

11. ผลแห้งดีปลีนำมาประกอบอาหารประเภทผัดเผ็ด แกงคั่ว แกงเผ็ดต่างๆ ได้ กลิ่นและรสของดีปลีจะช่วยเสริมรสชาติเผ็ดร้อนให้อาหาร ทำให้อาหารอร่อยและมีกลิ่นหอม อีกทั้งยังช่วยดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ในอาหารได้อีกด้วย

12. ผลอ่อนของดีปลีสามารถรับประทานสดได้ รวมทั้งยอดอ่อนสามารถนำไปใส่ในข้าวยำได้

14. ดีปลีจัดเป็นพืชเศรษฐกิจชนิดหนึ่ง ปลูกในเชิงการค้าทั้งในประเทศและส่งออกนอกประเทศ นิยมใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องเทศและยาสมุนไพร

15. ดีปลีสามารถนำมาบดเป็นผง นำมาแต่งกลิ่นผักดอง ใช้ลดกลิ่นคาวเนื้อสัตว์ และถนอมอาหารไม่ให้บูด

16. น้ำมันหอมระเหยจากดีปลีมีฤทธิ์เป็นย่าฆ่าแมลง ฆ่าด้วงบางชนิดที่เป็นศัตรูพืช สามารถนำมาพัฒนาเป็นยากำจัดศัตรูพืชได้

1. ดีปลีมีสารเคมีที่ชื่อว่าปิโตรเลียมอีเทอร์ ซึ่งจากการทดลองในหนูทดลองพบว่าสามารถทำให้หนูทดลองแท้งได้ ดังนั้นผู้หญิงมีครรภ์ไม่ควรรับประทานดีปลีหรือส่วนประกอบอื่นใดของดีปลี

3. ผู้ที่มีไข้อยู่แล้วไม่ควรรับประทานดีปลีเช่นกัน