"กระชายดำ" สรรพคุณ-ประโยชน์-โทษของสมุนไทย เพื่อนคู่ใจท่านชาย

กระชายดำ ถือเป็นสมุนไพรคู่กายหนุ่มน้อย หนุ่มใหญ่ตั้งแต่ครั้งโบราณเลยก็ว่าได้ ก็แหม...สรรพคุณของกระชายดำในเรื่องที่ช่วยคงกระพันชาตรี บำรุงสมรรถภาพทางเพศ เพิ่มความปึ๋งปั๋ง นั่นแหละ จึงไม่แปลกใจที่ปัจจุบันเจ้ากระชายดำถูกนำมาเป็นส่วนผสม แปรรูปอยู่ในผลิตภัณฑ์มากมาย แต่...เอ สรรพคุณและประโยชน์ของกระชายดำจะมีดีเพียงเรื่องเดียวหรือ? เห็นทีงานนี้ต้องค้นหาคำตอบไปพร้อมๆ กันแล้วค่ะ

กระชายดำมีชื่อเรียกอื่นๆ เช่น ว่านจังงัง ว่านกำบัง ซึ่งเป็นความเชื่อของนักรบในสมัยโบราณว่า ถ้าหากนำหัวของกระชายดำไปปลุกเสกแล้วนำมาอมก่อนที่จะไปออกรบ จะช่วยให้คงกะพันชาตรี ช่วยกำบังร่างกายจากการมองเห็นของศัตรู

ลำต้น เป็นพืชล้มลุก มีลำต้นเทียมอยู่เหนือดิน กลม เรียวยาว เกิดจากกาบใบหุ้มกันจนมีลักษณะเหมือนลำต้น ส่วนลำต้นแท้อยู่ใต้ดินเรียกกว่าเหง้า มีลักษณะเป็นทรงกลม อวบน้ำ มีปุ่มปมทั่วเหง้า ผิวมีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลเข้ม มีขนาดเท่าๆ กันและมีหลายเหง้า เนื้อในของเหง้ามีสีม่วงอ่อนไปจนถึงม่วงเข้มเกือบดำ แต่กระชายดำที่ดีควรมีสีเข้ม เนื้อเหง้ามีรสขมเล็กน้อย มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สามารถเจริญเติบโตได้ดีในที่ดินร่วนซุยและระบายน้ำได้ดี ชอบที่ร่มเงา อากาศค่อนข้างเย็น ขยายพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี แต่ถ้าหากต้องการกระชายดำที่มีคุณภาพดีที่สุดต้องปลูกช่วงเดือนเมษายน-พฤษภาคม และเก็บเกี่ยวช่วงเดือนธันวาคม-มกราคม

ในปัจจุบันยังไม่มีการจำแนกสายพันธุ์ของกระชายดำไว้อย่างชัดเจน แต่ก็สามารถจำแนกได้เป็น 3 สายพันธุ์หลักๆ โดยใช้สีของเนื้อเหง้าเป็นเกณฑ์คือ พันธุ์เหง้าสีดำ พันธุ์เหง้าสีม่วงและพันธุ์เหง้าสีน้ำตาล โดยทั้ง 3 สายพันธุ์นี้พันธุ์สีดำพบได้น้อยที่สุด เนื้อเหง้าจะมีสีดำสนิท เหง้ามีขนาดเล็กกว่าสายพันธุ์อื่น มีชื่อเรียกเฉพาะว่ากระชายลิง และเป็นที่ต้องการของตลาดมาก

กระชายดำมีส่วนประกอบสำคัญได้แก่ สารในกลุ่มฟลาโวน สารฟลาโวนอยด์ น้ำมันหอมระเหย สารแอนโทไซยานิน สารฟีนอลิก กระชายที่มีสีเข้มจะมีสารฟลาโวนอยด์และฟีนอลิกสูง ส่วนกระชายดำกลุ่มสีจางจะมีน้ำมันหอมระเหยมากกว่า

กระชายมีด้วยกันทั้งหมด 3 ชนิดคือ กระชายดำ กระชายแดงและกระชายเหลือง ซึ่งมีลักษณะทางพฤกษศาสตร์และการนำมาใช้ต่างกันดังนี้

1. กระชายดำ ส่วนที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์มากที่สุดคือ “เหง้า” ซึ่งเป็นลำต้นใต้ดิน มีสีดำ ม่วงหรือน้ำตาลอ่อนแล้วแต่สายพันธุ์ มีสรรพคุณที่โดดเด่นในเรื่องการบำรุงสมรรถภาพทางเพศในคุณผู้ชายและช่วยบำรุงเลือดลมสตรี

3. กระชายแดง มีลักษณะคล้ายกับกระชายเหลืองมาก แต่นมกระชายจะมีขนาดเล็กกว่ากระชายเหลือง กลิ่นหอมอ่อนๆ สีเหลืองอมส้มเข้มกว่ากระชายเหลือง ส่วนสรรพคุณนั้นเหมือนกันกระชายเหลือง

1. กระชายดำเป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยบำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย บำรุงธาตุ ชะลอความแก่ บำรุงผิวพรรณทั้งให้สดใส เปล่งปลั่ง ช่วยกระตุ้นและบำรุงระบบประสาท ช่วยให้สดชื่นแจ่มใส

2. กระชายดำช่วยปรับความสมดุลของฮอร์โมน ช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ แก้กามตายด้าน ทำให้ตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้ดี เพิ่มระยะการแข้งตัวและยืดเวลาการหลั่งของอวัยวะเพศ

3. กระชายดำช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ เนื่องจากช่วยบำรุงประสาท จึงช่วยลดอาการนอนไม่หลับได้เป็นอย่างดี

4. กระชายดำช่วยบำรุงระบบไหลเวียนโลหิต ช่วยขยายหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น ช่วยบำรุงหัวใจ ปรับสมดุลความดันโลหิต

6. กระชายดำช่วยรักษาโรคท้องร่วง บรรเทาอาการปวดมวนท้อง ท้องเดิน รักษาโรคบิด อุจจาระมีมูกเลือดปน

8.  กระชายดำช่วยรักษาโรคผิวหนัง จำพวกกลากเกลื้อน เนื่องจากมีฤทธิ์ช่วยยับยั้งเชื้อรา

9. กระชายดำช่วยบรรเทาปวด เช่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดหลัง ปวดตามข้อกระดูก ปวดโรคเก๊าต์ บรรเทาอาการเหน็บชา ลดความเหนื่อยล้า ช่วยขับสารพิษออกจากร่างกาย

10. กระชายดำช่วยขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะพิการ ปัสสาวะกระปริดกระปรอย

11. กระชายดำช่วยรักษาโรคเบาหวาน โดยช่วยควบคุมความสมดุลของระดับน้ำตาลในเลือด

12. กระชายดำช่วยรักษาแผลบางชนิด เช่น แผลในปาก ปากเปื่อย ปากแห้ง ปากแตก ช่วยยับยั้งเชื้อโรค จึงทำให้แผลหายไวขึ้น

13. กระชายดำแก้ลมวิงเวียน ลดการใจสั่น หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ มือเท้าเย็น แน่นหน้าอก ทำให้รู้สึกสดชื่น ตื่นตัว

มีการศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับกลไกการออกฤทธิ์ในเรื่องสรรพคุณของกระชายดำที่มีผลต่อสมรรถภาพทางเพศพบว่า สารสกัดเอทานอลจากเหง้ากระชายดำทำให้หนูทดลองมีพฤติกรรมและระบบสืบพันธุ์ดีขึ้น เพิ่มการไหลเวียนในบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ ส่วนการศึกษาทดลองในคน มีการศึกษาในผู้ชายที่มีสุขภาพแข็งแรง อายุเฉลี่ย 65 ปี โดยให้ทานแคปซูลสารสกัดจากเหง้ากระชายดำขนาด 25 และ 90 มิลลิกรัม เป็นเวลา 2 เดือน ผลที่ได้คือ สารสกัดขนาด 90 มก.ช่วยเพิ่มการตอบสนองทางเพศได้ โดยลดระยะเวลาการหลั่งน้ำอสุจิ ช่วยเพิ่มขนาดและความยาวของอวัยวะเพศ ตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้ดีขึ้น แต่เมื่อหยุดให้สารสกัดกระชายดำ การตอบสนองทางเพศก็กลับมาเหมือนเดิม

สำหรับผลข้างเคียงในการทานกระชายดำนั้น ยังไม่มีข้อมูลระบุไว้อย่างเจน แต่ยังมีบุคคลบางประเภทไม่ควรรับประทานกระชายดำ เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลงานวิจัยที่มาสนับสนุนด้านความปลอดภัยมากพอดังนี้

• เด็กและสตรีตั้งครรภ์ เพราะอาจจะเกิดผลกระทบร้ายแรงได้

• ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่เป็นโรคตับ เพราะการทานยาชนิดใดชนิดหนึ่งนานๆ อาจทำให้ตับทำงานผิดปกติ

• ผู้ป่วยที่กำลังใช้ยาอื่นๆ เนื่องจากกระชายดำอาจจะทำให้ยาที่กำลังใช้อยู่มีประสิทธิภาพลดลงได้

• ใช้เหง้าสดฝานบางๆมาดองกับน้ำผึ้ง นำกระชายดำที่ได้ดองแล้วมาแช่กับน้ำดื่ม หากใครไม่มีน้ำผึ้งสามารถนำกระชายดำฝานมาแช่น้ำแล้วดื่มได้เลย

• นำเหง้าสดมาฝานบางๆแล้วไปตากแห้ง นำมาดองน้ำผึ้ง 7 วัน นำส่วนผสมที่ได้มาผสมน้ำดื่มแล้วดื่มก่อนนอน

• นำเหง้าสดมาฝาน จากนั้นตากให้แห้ง นำมาบดให้ละเอียด เก็บไว้ในที่แห้งและเย็น เมื่อต้องการดื่มให้นำผงกระชายดำมาชงเป็นชาด้วยน้ำร้อน ปรุงรสด้วยน้ำผึ้งหรือน้ำตาลตามใจชอบ

กระชายดำในปัจจุบันนอกจากจะนำเหง้าสดมาใช้ประโยชน์แล้ว ยังนำมาแปรรูปเพื่อให้สะดวกต่อการรับประทานและการเก็บรักษา กระชายดำแปรรูปมีหลายชนิด ดังนี้

5. ไวน์กระชายดำ เป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์การแปรรูปจากกระชายดำที่ได้รับความนิยม เกิดจากการการหมักกระชายดำกับเข้าส่วนผสมสำคัญอื่นๆ ในการผลิตไวน์ ปัจจุบันจัดเป็นสินค้าโอท็อปชนิดหนึ่งที่ทำรายได้ให้เกษตรกรไทย

จะเห็นได้ว่าสรรพคุณ-ประโยชน์ของกระชายดำไม่ใช่แค่เรื่องเล่าเท่านั้น แต่เป็นสุดยอดสมุนไพรบำรุงร่างกายตัวจริงที่สามารถทานได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย ดังนั้นหากมีไว้ติดบ้านสักหน่อยคงดีไม่น้อย สำหรับใครที่หามาปลูกไม่ได้ปัจจุบันมีกระชายดำแปรรูปให้เลือกซื้อ ลองจิบชากระชายดำบ่อยๆ รับรองกลับมากระชุ่มกระชวยเสมือนวัยรุ่นอีกครั้งแน่นอนค่ะ