April 3, 2016

"ผักหวานบ้าน"

สรรพคุณเพื่อสุขภาพ มากคุณประโยชน์

ผักหวานบ้าน ถือเป็นพืชผักอีกชนิดหนึ่งที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงมาก และคนส่วนใหญ่น่าจะชอบเพราะเป็นผักที่มีรสชาติหวานเย็น กรอบอร่อย และไม่มีรสชาติจัดจ้านเหมือนผักทั่วไปที่มักมีรสขม โดยเรานิยมนำใบและยอดอ่อนมากิน ซึ่งสามารถดัดแปลงเป็นอาหารได้หลากหลาย อาทิ เป็นผักลวกจิ้ม หรือใช้เป็นส่วนผสมในกับข้าวประเภทต่างๆ ทั้งต้ม ผัด นึ่ง และแกง นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณทางยาที่ดีต่อสุขภาพมากมาย

ผักหวานบ้าน คืออะไร? สรรพคุณ?

ในส่วนของยอดและใบอ่อนของผักหวานบ้านนั้น เป็นส่วนที่อุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญๆ ไม่ว่าจะเป็นโปรตีนที่มีมากกว่าผักชนิดอื่น มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส ซึ่งมีส่วนในการทำให้กระดูกและฟันแข็งแรง กล้ามเนื้อมีความยืดหยุ่นดีขึ้น และลดโอกาสที่จะเป็นโรคกระดูกพรุนด้วย หรือถ้าสามารถกินผักหวานบ้านแบบสดๆ ได้ก็จะดี เนื่องจากมีวิตามินซีสูงซึ่งมีคุณสมบัติทำให้สุขภาพแข็งแรงแล้วยังช่วยไม่ให้เซลล์ภายในร่างกายโดนทำลายจากมลพิษภายนอก ป้องกันอันตรายจากแสงแดดที่เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดมะเร็งหรือแก่ก่อนวัย ส่งผลให้ผิวพรรณสดใส และมีเบต้าแคโรทีนซึ่งเป็นแอนติออกซิแดนต์อีกตัวหนึ่งที่เมื่อถูกเปลี่ยนเป็นวิตามินเอจะช่วยบำรุงสายตา และเพิ่มภูมิคุ้มกันโรคในร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

"ผักหวานบ้าน" สรรพคุณทางยา

ผักหวานบ้าน ชื่อวิทยาศาสตร์

Sauropus androgynus (L.) Merr.

เนื่องจากผักหวานบ้านมีรสชาติหวานเย็นจึงมีสรรพคุณทางยาที่ดี โดยแต่ละส่วนของต้นผักหวานบ้านจะมีสรรพคุณดังต่อไปนี้

ราก สามารถนำมาต้มน้ำใช้ดื่มเพื่อลดอาการไข้ แก้อาการไข้จากการกินของแสลงที่เป็นพิษ บรรเทาอาการตัวร้อน แก้อาการไอ และรากสดเมื่อนำมาฝนกับน้ำจะช่วยแก้โรคคางทูมได้ดี

ใบ นำมาปรุงเป็นยาเขียวเพื่อช่วยแก้ไข้ ระบายความร้อนในร่างกายได้เช่นกัน ส่วนน้ำคั้นจากใบก็ใช้เป็นยาทาแก้แผลในปากได้ด้วย

ต้นและใบ ใช้เป็นยาบำรุงและช่วยเพิ่มน้ำนมให้แก่หญิงหลังคลอดบุตร ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว และน้ำยางจากต้นและใบยังนำมาใช้หยอดตา แก้ตาอักเสบ

รากและใบ แก้ฝีได้โดยการนำมาตำแล้วใช้พอก หรือจะใช้แก้โรคหัด ลดอาการบวม และช่วยแก้อาการปัสสาวะออกน้อย

ผักหวานป่ากับผักหวานบ้านแตกต่างกันอย่างไร?

นอกจากนี้แล้วยังมี ผักหวานป่า ซึ่งเป็นผักหวานคนละชนิดกับผักหวานบ้าน แต่มีประโยชน์ต่อร่างกายเหมือนกัน รวมถึงสรรพคุณทางยาก็ไม่ได้ต่างกันเลย คือสามารถนำมาใช้รักษาและบรรเทาอาการของโรคต่างๆ ได้หลากหลาย อาทิ รากและใบช่วยบรรเทาอาการปวดหัว แก้ไข้ ลดความร้อน ใช้ทาป้ายรักษาแผล บำรุงร่างกายหลังคลอด และเพิ่มน้ำนม ทว่าอาจหากินได้ค่อนข้างยากเนื่องจากเป็นผักที่ให้ผลผลิตในบางช่วงฤดูกาลเท่านั้น และส่วนใหญ่จะเก็บมาจากป่า โดยลักษณะของผักหวานป่าคือเป็นไม้พุ่มขนาดกลาง ใบอ่อนรูปร่างรีปลายแหลม สีเขียวอมเหลือง ใบแก่สีเขียวเข้ม ก้านใบสั้น ดอกมีขนาดเล็กเป็นตุ่มสีเขียว ผลเดี่ยวติดกันเป็นพวง ผลอ่อนสีเขียวมีนวลเคลือบ และส่วนที่นิยมนำมาปรุงอาหารคือยอดและใบอ่อน

ส่วนลักษณะของผักหวานบ้านคือ เป็นผักพื้นเมืองที่เป็นพุ่มขนาดกลาง ลำต้นแข็งแตกกิ่งก้านโน้มลงพื้น ใบเดี่ยวเรียงสลับกัน ปลายและโคนใบแหลม ผิวใบสีเขียวเกลี้ยง ก้านใบสั้น ดอกออกเป็นกลุ่มสีแดงเข้มหรือสีม่วงแดง ผลรูปร่างคล้ายมะยม เรียงกันอยู่ใต้ใบ มี 3 พู สีขาวนวลหรือสีชมพูเล็กน้อย

สำหรับผักหวานบ้านนั้นจะพบได้ง่ายกว่าผักหวานป่า เพราะมีทั้งในป่าธรรมชาติหรือตามสวนตามไร่ และยังนิยมปลูกไว้กินกันอย่างแพร่หลาย เจริญเติบโตได้ดีในที่ลุ่มต่ำมีความชื้น ไม่ชอบน้ำขัง แต่ชอบแดด วิธีการปลูกก็ง่ายเพียงนำกิ่งแก่มาปักชำหรือการเพาะเมล็ด แล้วใส่ปุ๋ยคอกปุ๋ยหมัก รดน้ำเช้าเย็นก็จะแตกยอดมาให้ได้กินกันแล้ว แถมยังได้ประโยชน์ในการช่วยตกแต่งบริเวณบ้านให้ร่มรื่น หากปลูกริมรั้วก็ใช้เป็นรั้วบ้านได้อีกด้วยนะ

บทความอื่นๆ ที่เกี่ยวกับสมุนไพรน่ารู้