10 สมุนไพรลดไขมัน...พิชิตไขมันในเส้นเลือด ด้วยสมุนไพรพื้นบ้านไทย

ว่ากันว่าสาเหตุหลักของความเจ็บป่วยในยุคปัจจุบันมาจากการพฤติกรรมการทานอาหาร ซึ่งเห็นด้วย เพราะจากการสังเกต อาหารในยุคนี้เน้นเร็วเข้าว่า แต่ไม่ได้ใส่ใจเรื่องสุขภาพคนที่ทานมากนัก รวมถึงผู้บริโภคก็อาจไม่ค่อยมีเวลาใส่ใจสุขภาพตัวเองด้วย ปัญหาสุขภาพของคนไทยยุคนี้จึงหนีไม่พ้นโรคที่เกี่ยวกับไขมัน จากสถิติในปีพ.ศ. 2556 คนไทยเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจมากกว่า 50,000 คน เฉลี่ย 6 คน/ชั่วโมง ปัจจัยสำคัญก็คือ ความอ้วน  โรคหลอดเลือด โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งล้วนแล้วแต่เกิดจากวิถีการทานอาหารแบบผิดๆ ทั้งสิ้น หากอยากกลับมามีสุขภาพดี ก็ต้องปรับเปลี่ยนที่พฤติกรรมในการเลือกรับประทานอาหารก่อนเป็นอันดับแรก ลดการทานอาหารมันๆ ทอดๆ ลง รวมถึงเลือกทานอาหารที่ช่วยควบคุมไขมันในเลือดได้อย่างพวกสมุนไพรลดไขมัน ก็จัดว่าเป็นทางเลือกที่ดีไม่น้อยค่ะ ว่าแต่สมุนไพรเหล่านี้จะมีอะไรกันบ้าง ตามมาดูกันได้เลยค่ะ

ไขมันเป็นหนึ่งในสารอาหารสำคัญที่ร่างกายต้องการ แต่ถ้ามีมากเกินไปจะส่งผลเสียให้ร่างกาย สารประกอบไขมันจะถูกเรียกว่า “คอเลสเตอรอล” และถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ

1. คอเลสเตอรอลชนิดดี ( High-Density Lipoprotein : HDL ) หรือไขมันดี มีหน้าที่ช่วยกำจัดไขมันส่วนเกินออกจากร่างกายในรูปของเสีย ไขมันชนิดนี้จึงจำเป็นต่อร่างกายมาก

2. คอลเลสเตอรอลชนิดไม่ดี ( Low-Density Lipoprotein : LDL ) หรือไขมันเลว หากสะสมในร่างกายมากเกินไป จะไปเกาะอยู่ตามผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดแข็งตัว เลือดไหลเวียนไม่สะดวก เป็นต้นเหตุของโรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด เป็นสาเหตุหลักของโรคหลอดเลือดหัวใจและสมอง

1. กระเทียม กระเทียมจัดเป็นสมุนไพรที่ใกล้ตัวมากๆ เพราะว่าเป็นผักสวนครัวที่เป็นส่วนผสมสำคัญของอาหารเกือบทุกชนิด เรียกว่าถ้าขาดกระเทียมไป รสมือการปรุงอาจจะเพี้ยนไปเลยก็ได้ค่ะ กระเทียมถูกนำมาใช้ปรุงยาหลายขนาน หนึ่งในนั้นก็คือยาลดไขมัน มีงานวิจัยมากกว่า 30 ชิ้นที่รายงานว่ากระเทียมมีฤทธิ์ช่วยลดระดับไขมันเลว ทำให้ไขมันสะสมในร่างกายและหลอดเลือดน้อยลง ส่งผลดีต่อหัวใจและระบบไหลเวียนเลือด ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคที่เกี่ยวกับหลอดเลือดและหัวใจ เช่น โรคไขมันอุดตัน โรคความดันโลหิตสูง โรคเส้นเลือดแข็งและตีบ โรคความดันโลหิตสูง เป็นต้น ปัจจุบันนี้กระเทียมนั้นมีชื่อเสียงไปทั่วโลก เนื่องจากมีสรรพคุณดีๆ มากมาย จึงถูกแปรรูปออกมาในรูปแบบที่ง่ายต่อการรับประทาน แล้วส่งขายไปทั่วโลก

2. กระเจี๊ยบแดง เป็นสมุนไพรที่เปรียบเสมือนฮีโร่ที่ช่วยกำจัดไขมันในร่างกาย ด้วยสรรพคุณลดไขมันเลว เพิ่มไขมันดี ช่วยกำจัดไขมันที่เกาะอยู่ตามผนังหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้สะดวก นอกจากนี้ด้วยความที่ผลมีสีม่วงแดง จึงอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระปริมาณมากเหมือนกับองุ่น แครนเบอรี่ หรือผักผลไม้สีม่วงชนิดอื่นๆ ทำให้กระเจี๊ยบแดงมีฤทธิ์ต้านโรคมะเร็ง ช่วยชะลอวัยและบำรุงผิวพรรณให้สดใส ส่วนการนำมาบริโภคไม่ต้องมีขั้นตอนอะไรมากมาย แค่นำกลีบกระเจี๊ยบแห้งไปต้มกับน้ำจนเดือด จะได้น้ำกระเจี๊ยบรสเปรี้ยวจัด ผสมน้ำตาลหรือน้ำผึ้งตามใจชอบเพื่อปรับรส แต่อย่าใส่มากจนเกินไปล่ะ หลังจากก็ใส่น้ำแข็งเกล็ดลงไป อร่อย เปรี้ยวอมหวาน ชื่นใจมากๆ

3. ดอกคำฝอย ดอกคำฝอยจะมีสารสำคัญตัวหนึ่งที่ชื่อว่า “กรดไลโนเลอิค” เมื่อสารนี้เข้าสู่ร่างกาย ก็จะไปทำปฏิกิริยากับไขมันที่อยู่ในเส้นเลือด ทำให้ไขมันถูกกำจัดออกมากับปัสสาวะและอุจจาระแทน ผู้ที่ต้องการลดไขมันในเส้นเลือดสามารถนำดอกคำฝอยมาไปตากแห้งแล้วชงดื่มได้ หากรสชาติขมๆเฝื่อนๆมากเกินไป ลองผสมหญ้าหวานสักเล็กน้อย รสชาติจะดีขึ้น หรือถ้าใครต้องการความสะดวก ปัจจุบันชาดอกคำฝอยสำเร็จรูปแบบกล่องก้มีขายค่ะ

4. ขิง ขิงเป็นอีกสมุนไพรที่มักเป็นส่วนผสมของยาต่างๆ ตามตำรายาไทย มีสรรพคุณยอดเยี่ยมหลายอย่าง จัดเป็นยาอายุวัฒนะ หากทานในช่วงรักษามะเร็ง จะช่วยลดผลข้างเคียงจากการได้รับคีโมและเคมีบำบัด นอกจากนี้มียังสารในกลุ่มฟีนอลสูงมาก ซึ่งเชื่อว่าเป็นประโยชน์ในเรื่องการรักษาโรคที่เกี่ยวกับหัวใจและไขมันในเลือดสูง มีงานวิจัยชิ้นที่ศึกษาเกี่ยวกับสรรพคุณของขิงในเรื่องการลดไขมันในเส้นเลือด โดยทดลองกับอาสาสมัคร 2 กลุ่ม กลุ่มแรกให้ทานขิงผงครั้งละ 1 กรัม วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 45 วัน ส่วนกลุ่มที่ใช้เงื่อนไขในการทดลองเหมือนกันอย่าง แต่เปลี่ยนจากขิงผงเป็นยาหลอก ผลการทดลองพบว่าอาสาสมัครกลุ่มแรกระดับไขมันเลวลดลงเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ 2 ค่ะ

5. ชาเขียว ชาก็เป็นสมุนไพรที่อุดมไปด้วยโพลีฟีนอลเช่นเดียวกับขิงค่ะ โดยปกติแล้วสมุนไพรบางชนิดหากนำมาผ่านความร้อนหรืออบแห้งแบบชา อาจจะสูญเสียสารนี้ระหว่างขั้นตอนการผลิต แต่ว่าการผลิตชานั้นจะใช้ใบชาสดโดยนำมาทำให้แห้งอย่างรวดเร็ว จึงไม่ทำให้สารโพลีฟีนอลนั้นสลายไป ชาเขียวนั้นถูกนำมาดื่มเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพมานานหลายพันปีโดยชาวจีนและแพร่หลายไปยังประเทศอื่นๆในเวลาต่อมา ด้วยประวัติอันยาวนานนี้ ทำให้มีงานวิจัยเกี่ยวกับชาเขียวออกมากมาย เช่น งานวิจัยที่ทดลองกับพนักงานชาวญี่ปุ่นสุขภาพแข็งแรง อายุระหว่าง 40-69 ปี 13,916 คน พบว่าคอเลสเตอรอลลดลง แต่ไตรกลีเซอไรด์และไขมันดีไม่พบการเปลี่ยนแปลง กับการทดลองอีกหนึ่งชิ้นที่ทดสอบสรรพคุณในเรื่องการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งผลการทดลองก็สอดคล้องกับงานวิจัยชิ้นแรก นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยอีกนับสิบที่ยืนยันผลงานวิจัยนี้ค่ะ

6. ไมยราบ ต้นไม้มีหนามที่เราเห็นกันตามข้างถนนอย่างไมยราบกลับเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณสุดเจ๋งอย่างไม่น่าเชื่อ จากที่หลายคนมองว่าเป็นแค่วัชพืชไร้ราคา กลายมาเป็นยาสมุนไพรที่มากไปด้วยประโยชน์ ไมยราบนำมาปรุงเป็นยาทานได้ ช่วยลดคอเลสเตอรอลในกลอดเลือด ปรับสมดุลน้ำตาลในเลือด ช่วยขับปัสสาวะ แก้ไอ แก้เสมหะเหนียวข้น แก้เจ็บคอได้เป็นอย่างดี วิธีการก็ง่ายๆ เพียงนำไมยราบทั้งต้นมาต้มกับน้ำสะอาดแล้วจิบเท่านั้นเองค่ะ

7. มะเขือยาว มีการศึกษาสรรพคุณในเรื่องการลดคอเลสเตอรอลกับกระต่ายโดยให้มะเขือยาวแก่กระต่ายที่ถูกเลี้ยงด้วยอาหารที่เต็มไปด้วยไขมันเลว จากผลการทดลองพบว่าหลอดเลือดสะอาด แทบไม่มีไขมันเกาะติดอยู่เลย จึงได้ข้อสันนิษฐานว่าน่าจะมาจากมะเขือยาวที่ช่วยลดการดูดซึมไขมันได้ แต่ว่าหากจะทานมะเขือยาวเพื่อประโยชน์ในเรื่องนี้ แนะนำให้ปรุงแบบอบ ต้ม หรือย่างนะคะ เพราะถ้านำไปผัดหรือทำอาหารชนิดอื่นๆ ที่ใส่น้ำมันไปเยอะๆ มะเขือยาวก็น่าจะช่วยอะไรไม่ได้มากนัก

8. เสาวรส ผลไม้กลิ่นหอม รสชาติเปรี้ยวจี๊ดโดนใจที่เริ่มเป็นที่รู้จักกันมากขึ้นในปัจจุบัน เรียกว่าเป็นอาหารเพื่อสุขภาพอีกชนิดหนึ่ง เพราะว่ามีวิตามินซีสูงมากกว่ามะนาวหลายเท่า ทานแล้วรับรองว่าผิวสวยใส ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ไม่ป่วยไข้ ไม่เป็นหวัด แล้วยังช่วยลดไขมันในเลือด กระตุ้นการไหเวียนเลือด ทำให้นอนหลับได้สนิท แต่ก็มีข้อควรระวังนิดหน่อยเพราะว่าเมล็ดของเสาวรสมีสารไซยาไนต์อยู่ ดังนั้นเวลารับประทานห้ามเคี้ยวจนเมล็ดแตก อาจจะได้รับอันตรายจากสารนี้ได้ ส่วนวิธีการทานทานเสาวรสให้อร่อยนั้นก็ง่ายมาก โดยนำน้ำผึ้งหรือน้ำตาลทรายมาโรยบนเนื้อแล้วตักทานได้เลย (แต่อย่าใส่เพลินล่ะ ไม่อย่างนั้นน้ำตาลในเลือดสูงแน่นอน) หรือว่าจะไปทำเป็นสมูทตี้ก็อร่อยเช่นกันค่ะ

9. ถั่วลันเตา เป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพมากอีกอย่างหนึ่ง เพราะว่าให้โปรตีนสูง แต่ไขมันต่ำ มีเบอร์และวิตามินบี 1 สูง ช่วยป้องกันโรคเหน็บชา ตะคริว โรคท้องผูก ช่วยซ่อมแซมเซลล์ร่างกายที่สึกเหรอ ลดคอลเลสเตอรอล ปรับสมดุลความดันโลหิต ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจและโรคเบาหวาน บำรุงกระดูก เล็บ ผม ฟันและสายตา ปัจจุบันนี้มีถั่วลันเตา 2 แบบคือ แบบที่เปลือกบางแต่เมล็ดขนาดใหญ่กับแบบเปลือกหนากรอบ เมล็ดน้อย ถ้าอยากได้แบบโปรตีนสูง เน้นรสชาติหวานมันของถั่วก็เลือกแบบแรก ถ้าอยากแบบหวานกรอบ ไฟเบอร์เยอะๆก็เลือกแบบหลังค่ะ

10. เห็ดฟาง ใครที่อยากหัวใจแข็งแรงให้ทานเห็ดฟางเยอะๆ เพราะช่วยบำรุงหัวใจ ทำให้หัวใจแข็งแรง สุขภาพดี ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดอัตราเสี่ยงจากโรคหัวใจและหลอดเลือด กระตุ้นประสิทธิภาพระบบไหลเวียนเลือด บำรุงร่างกายให้แข็งแรง ฟื้นฟูได้เร็ว เมื่อเป็นแผล แผลจะหายเร็ว ลดโอกาสการติดเชื้อ ช่วยต่อต้านเซลล์มะเร็ง ป้องกันโรคท้องผูกได้เป็นอย่างดี ใครทีท้องผูกบ่อยๆ ลองนำเห็ดฟางมาปรุงอาหารทานติดต่อกันสัก 1 สัปดาห์ แล้วอย่าลืมดื่มน้ำให้เพียงพอ รับรองว่าอาการท้องผูกจะดีขึ้นอย่างแน่นอน

1. สมุนไพรบางประเภทหากทานมากอาจทำให้เลือดแข็งตัวได้ช้าลง ดังนั้นผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องเลือดแข็งตัวช้าควรงดรับประทานกระเทียม หรือถ้าต้องเข้ารับการผ่าตัด ต้องหยุดทานกระเทียมก่อนอย่างน้อย 1 สัปดาห์

2. ถึงแม้สมุนไพรด้านบนจะค่อนข้างปลอดภัยกับคนทุกเพศทุกวัย แต่สำหรับสตรีตั้งครรภ์และสตรีที่กำลังให้นมบุตรนั้นไม่ควรรับประทานติดต่อกันในปริมาณมากๆ เพราะยังไม่มีข้อมูลด้านความปลอดภัยมารองรับมากเพียงพอค่ะ

3. ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งก่อนรับประทานสมุนไพรเป็นยา โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือทานยาชนิดใดชนิดหนึ่งอยู่แล้ว แต่ถ้ารับประทานในปริมาณที่เหมาะสมในแง่การเป็นอาหารหรือเครื่องดื่ม จัดว่าค่อนข้างปลอดภัยพอสมควร

1. เลือกทานอาหารที่ดี ถึงแม้สมุนไพรจะช่วยลดไขมันได้ แต่ว่าถ้ายังมีพฤติกรรมการทานอาหารหวานๆมันๆเหมือนเดิม ไขมันก็จะยังเกาะติดอยู่ในร่างกายไปนานแสนนาน ดังนั้นสิ่งแรกที่ควรทำถ้าอยากลดไขมันคือลดอาหารที่มีไขมันเลวมากๆลง เช่น อาหารแปรรูปประเภทฟาสฟู้ดส์ เบเกอรีที่อุดมไปด้วยไขมันทรานส์ เป็นต้น แล้วหันมาทานอาหารหลัก 5 หมู่ในสัดส่วนที่พอเหมาะกับร่างกายต้องการ ในส่วนไขมันร่างกายก็ยังต้องการอยู่ จึงอยากแนะนำให้ทานไขมันดี เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก ปลาทะเล ถั่วต่างๆ เป็นต้น

2. ออกกำลังกายเป็นประจำ อย่างน้อยวันละ 30 นาที 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ ช่วยให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานและดึงไขมันออกมามากขึ้น ถ้าไม่มีเวลาออกก็ปรับเปลี่ยนกิจกรรมระหว่างวันที่สามารถใช้เวลาสั้นๆทำได้ เช่น วิ่งขึ้นลงบันไดและลิฟต์ เป็นต้น

3. รับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง โดยเฉพาะไฟเบอร์ที่ละลายน้ำได้ จะช่วยลดไขมันเลวลง ทำให้ท้องไม่ผูก ร่างกายกำจัดของเสียได้ดี สุขภาพดี อาหารที่อุดมไปด้วยไฟเบอร์ เช่น ผัก ผลไม้ ถั่ว ธัญพืชชนิดต่างๆ

4. งดสูบบุหรี่ เพราะควันบุหรี่เพิ่มอัตราการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดมากขึ้นหลายเท่าเมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้สูบ แค่หยุดสูบบุหรี่ ไขมันเลวในร่างกายจะลดลงโดยไม่ต้องทำอะไร ทั้งยังทำให้ไขมันดีเพิ่มขึ้นด้วย

ที่จริงแล้วสมุนไพรลดไขมันในเลือดมีมากกว่านี้ แต่ว่าที่กล่าวถึงด้านบนเป็นสมุนไพรที่ค่อนข้างหาได้ง่าย บางชนิดก็เป็นผักสวนครัวนี่เอง ใครที่มีปัญหาไขมันในเลือดสูง ลองนำมารับประทานกันได้ แต่ต้องรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม รวมทั้งไปตรวจเช็คระดับไขมันในร่างกายอย่างสม่ำเสมอ อีกทั้งการรับประทานสมุนไพรถือเป็นแค่แนวทางหนึ่งที่จะช่วยลดไขมันในเลือด หากต้องการผลลัพธ์ที่ยั่งยืนระยะยาว อย่าลืมออกกำลังกายและทานอาหารที่ดีต่อร่างกายด้วยนะคะ สุขภาพร่างกายจะแข็งแรงขึ้นอย่างแน่นอน