8 คุณประโยชน์ของ "เหงื่อ" ที่ไม่ใช่แค่ของเสียไร้ประโยชน์

"เหงื่อ" ของเหลวชนิดหนึ่งที่ทุกคนต้องมี บางคนไม่ชอบความเหนียวเหนอะหนะของมันเอาเสียเลย แต่บางคนกลับชอบเพราะทำให้รู้สึกสดชื่น ตื่นตัว เอาเป็นว่านอกจากความชอบ-ไม่ชอบแล้ว แท้จริงแล้ว เหงื่อมีประโยชน์มากกว่าการให้ความสดชื่น ซึ่งถ้าอ่านบทความนี้แล้ว หลายคนอาจจะเปลี่ยนความคิดจนต้องรีบไปออกกำลังกายให้เหงื่อท่วมตัวกันเลยก็เป็นได้...อย่ารอช้า มารู้จักกับประโยชน์ของเหงื่อ ที่ใครหลายคนอาจคาดไม่ภึง

เหงื่อ คือของเสียชนิดหนึ่งที่อยู่ในรูปของเหลว ถูกขับออกมาจากร่างกายทางรูขุมขน สามารถออกมาได้มากทั้งที่ร่างกายอยู่ในสภาพปกติและผิดปกติ ขึ้นอยู่กับกิจกรรมที่ทำ สภาพแวดล้อมหรือเพศ เป็นต้น เหงื่อมีรสเค็มเนื่องจากมีส่วนประกอบหลักคือ เกลือโซเดียมคลอไรด์ รวมทั้งยังมีสารเคมีอื่นๆ รวมอยู่ด้วย เช่น แอมโมเนีย แคลเซียม ฟอสฟอรัส ยูริค เป็นต้น

"การหลั่งเหงื่อ" เป็นกลไกที่ร่างกายมีไว้เพื่อระบายความร้อนภายในร่างกาย เพื่อคงอุณหภูมิของร่างกายให้คงที่อยู่เสมอ เมื่ออุณหภูมิภายนอกรอบๆ ตัวสูงกว่าอุณหภูมิของร่างกายหรือร่างกายถูกกระตุ้นด้วยอารมณ์ สมองจะหลั่งสารเคมีที่ชื่อว่า “แอซิทิลโคลีน” เป็นสารที่อยู่บริเวณปลายประสาท เมื่อหลั่งออกจะไปกระตุ้นต่อมเหงื่อ จากนั้นเหงื่อจะถูกหลั่งโดยต่อมเหงื่อ โดยจะบีบเหงื่อให้ออกมาตามรูขุมขนในรูปของหยดน้ำ หากไม่มีลมหรือไม่มีปัจจัยที่ทำให้เหงื่อระเหย ก็จะรู้สึกเหนียวเหนอะหนะและร้อนอบอ้าว แต่ถ้ามีลมพัด เหงื่อจะระเหยกลายเป็นไอได้ดีขึ้น อุณหภูมิร่างกายจะลดลง ร่างกายจะรู้สึกเย็น และระบายความร้อนได้ดี

นอกจากอุณหภูมิภายนอกแล้วแล้ว เหงื่อยังสามารถหลั่งได้ถ้าหากคนเรารู้สึกกลัว ตื่นเต้น หรือเครียด เนื่องจากต่อมเหงื่อถูกควบคุมจากระบบประสาทส่วนกลางในผู้ใหญ่มีต่อมเหงื่อมากถึง 2.5 ล้านต่อม จึงสามารถหลั่งเหงื่อได้มากกว่า 2-4 ลิตรต่อวัน การหลั่งเหงื่อมีข้อดีคือช่วยระบายความร้อนและรักษาอุณหภูมิให้ร่างกาย แต่ถ้าหลั่งมากไปก็ทำให้เกิดผลเสียได้เช่นกัน

1. Eccrine Sweat Glands  เหงื่อชนิดนี้มีต่อมเหงื่อกระจายอยู่ทั่วไปทั้งร่างกาย โดยเหงื่อที่ผลิตออกมาจะมีลักษณะใสเหมือนน้ำ และไม่มีกลิ่นเหม็น เป็นเหงื่อที่จะถูกขับออกมาเมื่ออกกำลังกาย ทำงานหนักหรืออากาศร้อน

2. Apocrine Sweat Glands  ต่อมเหงื่อชนิดนี้จะพบอยู่แค่บางแห่งในร่างกายเช่น รักแร้ ขาหนีบ ก้น แผ่นหลัง เป็นต้น เหงื่อที่หลั่งออกมาจะมีส่วนผสมของไขมัน จึงมีลักษณะเหนียวใสและมีกลิ่น เป็นกลิ่นที่กระตุ้นอารมณ์ทางเพศ ไม่ใช่กลิ่นเหม็นที่เกิดจากการหมักหมมของคราบไคล

1. อุณหภูมิและความชื้นของอากาศ เป็นปัจจัยชนิดแรกๆ ที่กระตุ้นให้ร่างกายหลั่งเหงื่อ หากอากาศร้อนมากกว่าอุณหภูมิร่างกาย เหงื่อก็ถูกหลั่งออกมามาก

2. เพศ อัตราและปริมาณการหลั่งเหงื่อขึ้นอยู่กับเพศด้วยเช่นกัน โดยเพศชายจะมีการหลั่งมากกว่าเพศหญิง

3. ลักษณะของงาน ถ้าเป็นงานที่ต้องใช้แรงมาก หรือทำติดต่อกันเป็นเวลานานๆ ก็จะทำให้เหงื่อหลั่งออกมามากเช่นกัน

4. พื้นผิวร่างกาย ถ้าคนที่มีพื้นผิวร่างกายมาก เช่น คนที่ขนาดร่างกายใหญ่ คนที่น้ำหนักเยอะ ก็จะมีปริมาณการหลั่งเหงื่อที่มากกว่า

2. เหงื่อช่วยระบายความร้อนและรักษาอุณหภูมิของร่างกาย เมื่อเหงื่อออกและระเหยไป ร่างกายระบายความร้อนออกมา ทำให้ร่างกายเย็นลงและรู้สึกสดชื่น

3. ประโยชน์ของเหงื่อช่วยฆ่าเชื้อโรค ในเหงื่อมีสารเคมีชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า “เดอร์มซิดิน” ซึ่งช่วยฆ่าเชื้อโรคและแบคทีเรียบางชนิดได้ โดยจะช่วยฆ่าเชื้อโรคในบาดแผลเล็กๆ และเชื้อโรคที่อาศัยตามผิวหนัง จัดเป็นเกราะป้องกันผิวหนังชั้นแรกจากสิ่งสกปรกภายนอกได้เป็นอย่างดี

4. เหงื่อช่วยทำให้อารมณ์ดี  ประโยชน์ของเหงื่อข้อนี้ไม่ใช่ประโยชน์โดยตรง แต่หากเหงื่อที่ถูกขับออกมานั้นมาจากการใช้แรงหรือการออกกำลังกาย ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนเอ็นดอร์ฟินออกมาพร้อมกับเหงื่อ ทำให้อารมณ์ดีและรู้สึกสดชื่น ผู้ที่ออกกำลังกายบ่อยๆ จะเข้าใจความรู้สึกนี้ได้เป็นอย่างดี ดีขนาดนี้ไม่ออกกำลังกายไม่ได้สะแล้ว

6. เหงื่อช่วยรักษาแผล ต่อมเหงื่อเป็นแหล่งกักเก็บเซลล์ที่ช่วยทำให้แผลสมาน ซึ่งแผลจะหายเร็วขึ้น ดังนั้นหากมีเหงื่อออกบริเวณแผล ก็อย่าไปเช็ดออกล่ะ แต่ถ้าจะเช็ดอย่าใช้ผ้าทั่วไปนะ ต้องใช้สำลีปลอดเชื้อเท่านั้นจ้า

8. เหงื่อช่วยทำให้หน้าเด็ก เนื่องจากการออกกำลังกาย และการขับเหงื่อนั้นจะช่วยกระตุ้นให้ผิวหน้าและระบบไหลเวียนเลือดบริเวณผิวหนังทำงานได้ดีขึ้น ช่วยให้ผิวหนังยืดหยุ่นและขับสารพิษไม่ให้ตกค้าง ผิวจะใส เปล่งปลั่ง อมชมพู

ถึงแม้การหลั่งเหงื่อจะดีต่อร่างกาย แต่หากร่างกายเหงื่ออกมากเกินไปติดต่อกันเป็นเวลานานๆ จะทำให้ร่างกายขาดน้ำ เกลือแร่ในร่างกายต่ำ อาจจะทำให้ความดันโลหิตสูง หน้ามืดและเป็นลมได้ ยิ่งถ้าดื่มน้ำเปล่าเข้าไปเยอะๆ อีก จะทำให้ภาวะโซเดียมหรือเกลือแร่ในร่างกายเจือจางไปมากกว่าเดิม อาการอาจจะแย่ลงหรือเป็นตะคริวได้ ดังนั้นหากมีกิจกรรมที่ทำให้เหงื่อออกเป็นเวลานานๆ แนะนำให้ดื่มน้ำเปล่าผสมเกลือแร่ค่ะ

สรุปได้ว่าประโยชน์ของเหงื่อมีมากเลยทีเดียว ใครที่ไม่ชอบออกแรง ชอบอยู่บ้านเฉยหรือไม่ชอบออกกำลังกาย แนะนำให้ลองออกไปวิ่งกันดูสัก 15-20 นาที หรืออกกำลังกายเบาๆ พอให้เหงื่อออก หลังจากเหงื่อออกแล้ว คุณจะรู้สึกชดชื่นและอารมณ์ดีอย่างรู้สึกได้เลยค่ะ