"มันแกว" สรรพคุณ-ประโยชน์ของมันแกว และอันตรายที่คาดไม่ถึง

"มันแกว" ผลไม้เปลือกสีน้ำตาล เนื้อในสีขาวกรอบหวาน บางคนอาจจะนิยมรับทานเป็นผลไม้ บางคนอาจจะนำไปทำขนม หรืออาหารคาวหวานได้ นอกจากรสหวานอร่อยแล้วมันแกวยังมีสรรพคุณทางยาอื่นๆ ที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง รวมทั้งมีโทษอันตรายที่น่ากลัวอย่างคาดไม่ถึง จะน่าสนใจและน่ากลัวอย่างไรบ้างตามมารู้จักสรรพคุณ ประโยชน์ และโทษของมันแกวกันได้เลยค่ะ

มันแกวเป็นพืชทานหัวจัดอยู่ในวงศ์ถั่ว เป็นพืชที่มีต้นกำเนิดในหลายพื้นที่ แอฟริกาตะวันออก ประเทศในอเมริกา และบางประเทศในทวีปเอเชีย ส่วนประเทศไทย สันนิษฐานว่ามีคนไทยนำเข้ามันแกวจากเวียดนามหรือมีชาวญวนนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สำหรับประเทศไทยมันแกวจัดเป็นพืชไร่ชนิดหนึ่งที่ให้ผลผลิตหลักคือหัวและเมล็ด เพราะหัวมันแกวมีรสชาติคล้ายแป้งแต่หวานกรอบ กินนิยมนำมารับประทาน ส่วนเมล็ดมีสารพิษ สามารถนำมาแปรรูปเป็นสารเคมีกำจัดแมลงที่เป็นศัตรูพืชได้

ราก มันแกวมีทางรากแก้วรากฝอย โดยรากแก้วคือส่วนที่เป็นหัว ที่ถูกนำมารับประทานนั่นเอง หัวมันมีหลายขนาด เปลือกขรุขระ มีสีน้ำตาล เนื้อด้านในมีสีขาว รสชาติคล้ายแป้งแต่หวาน โดยปกติแล้วมักจะนำมารับประทานสดๆ แต่ก็สามารถนำมาใช้ประกอบการเช่น แกงเลียงหรือขนมทับทิมกรอบ

ลำต้น เป็นพืชล้มลุก ลำต้นมีลักษณะเป็นเถาไม้เลื้อย มีขนปกคลุม เนื้อไม้แข็งและไม่มีมือไว้สำหรับเกาะต้นไม้อื่น ปลวกลำต้นมีสีเขียวอ่อน และเขียวแก่ไปจนถึงสีน้ำตาลขึ้นอยู่กับอายุของลำต้น

ใบ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ประกอบไปด้วยใบย่อย 3 ใบ ใบมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมแต่ปลายใบแหลม โคนใบป้าน ผิวใบเรียบแต่ปากมือ ขอบใบหยักเล็กน้อย ใบอ่อนจะนิ่มและบาง ส่วนใบแก่จะหนา เห็นเส้นใบอย่างชัดเจน

ดอก ดอกออกเป็นช่อที่ซอกใบ กลีบดอกใหญ่สีม่วง มีขนปกคลุม กลีบเลี้ยงสีน้ำตาล ดอกบานแล้วจะมีลักษณะคล้ายดอกแค

1. มันแกวมีคุณค่าทางอาหารสูง นำมารับประทานเป็นผลไม้สดหรือนำมาทำเป็นอาหารเช่น ทำไส้ขนมจีบ ไส้ซาลาเปา เป็นต้น นอกจากนี้ยังเหมาะกับผู้ที่เป็นโรคเบาหวานหรือผู้ที่กำลังควบคุมน้ำหนัก เนื่องจากมันแกวมีน้ำตาลที่ร่างกายไม่สามารถเผาผลาญได้

2. มันแกวมีสรรพคุณช่วยบำรุงหัวใจ มันแกวมีกรดโฟลิกสูง ซึ่งช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดดีขึ้น ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ และช่วยให้กล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรง

5. มันแกวช่วยลดไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ดับพิษร้อนได้ดี

7. เนื้อมันแกวช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ ลดความดันโลหิต

8. เมล็ดมันแกวแก่มีสรรพคุณทางยา นำมาบดให้ป่น แล้วทาที่ผิวหนัง ช่วยรักษาโรคทางผิวหนังบางประเภทได้ รวมทั้งช่วยลดอาการระคายเคือง ผดผื่นคัน แผลหรือแผลพุพองตามผิวหนังได้

9. เมล็ดมันแกวมีสรรพคุณเป็นยาระบายและใช้ถ่ายพยาธิได้ แต่การใช้เมล็ดมันแกวเป็นยาต้องระมัดระวังเป็นอย่างยิ่ง เพราะถ้าทานมาก อาจส่งผลอันตรายจนถึงแก่ชีวิตได้

11. หัวมันแกวขนาดเล็ก นำมาใช้เป็นอาหารสัตว์

1. เมล็ดมันแกวแก่ประกอบไปด้วยสารพิษหลายชนิด  การรับประทานเป็นยาแม้เพียงครึ่งเมล็ด  อาจส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อร่างกายได้ โดยเริ่มแรกจะส่งผลต่อทางเดินอาหาร ทำให้มีการระคายเคืองและคลื่นไส้ วิงเวียนศีรษะ ปวดท้องและอาเจียน ทำให้ลำไส้อักเสบ หากใครได้รับมากและอาการรุนแรงอาจทำให้มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของขาและแขนได้ ไม่สามารถทรงตัวได้ จากนั้นส่งผลต่อระบบไหลเวียนเลือด ทำให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานผิดปกติและ ชัก สุดท้ายจะส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจทำให้หยุดหายใจ ชัก และเสียชีวิตได้ ดังนั้นไม่ควรรับประทานเมล็ดมันแกวโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์

2.ใบ ฝักและเมล็ดมีสารพิษด้วยกันทั้งสิ้น ซึ่งเป็นพิษทั้งกับคนและสัตว์ ดังนั้นห้ามรับประทาน

สรุปว่ามันแกวนอกจากเป็นผลไม้แล้วยังมีสรรพคุณทางยาอีกหลายอย่าง อีกทั้งรสชาติกรอบหวานอร่อยดังนั้นจึงเหมาะสำหรับเป็นผลไม้ประจำบ้านเลยทีเดียว แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นอย่าลืมว่าส่วนประกอบของมันแกวเช่นใบ และเมล็ดมีสารพิษที่เป็นอันตรายร้ายแรงต่อร่างกายประกอบอยู่ด้วย ดังนั้นหากจะนำส่วนใบและเมล็ดมาใช้ ควรใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นอย่างยิ่ง ไม่อย่างนั้นมันแกวอร่อยๆ อาจจะส่งผลอันตรายถึงแก่ชีวิตได้