“ไพล” สรรพคุณ-ประโยชน์ของไพล สุดยอดสมุนไพรที่ไม่ได้มีดีแค่บำรุงน้ำนม

“ไพล” จัดเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งที่ได้รับความนิยมกันมาอย่างยาวนาน เนื่องจากมีสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย จึงมักถูกนำมาเป็นส่วนผสมในยาสมุนไพรหลายขนานและยังเป็นที่รู้กันดีว่าไพลมีฤทธิ์ในการช่วยบำรุงน้ำนมและบำรุงสตรีหลังคลอดบุตร โดยคนเฒ่าคนแก่จะรู้จักไพลเป็นอย่างดี แต่สำหรับคนรุ่นใหม่ อาจจะไม่คุ้นหูเท่าใดนัก ดังนั้นมาทำความรู้จักกับไพลกันให้มากขึ้นดีกว่าว่าไพลนี้นั้นมีดีอย่างไร

ไพลเป็นพืชสมุนไพรท้องถิ่นที่สามารถพบได้ทั่วไป มีลักษณะเป็นไม้ล้มลุก จัดอยู่ในวงศ์ขิง ชื่อเรียกตามท้องถิ่นอื่นๆคือ มิ้นสะล่าง ปูลอย ปูเลย ปูขมิ้น (ภาคเหนือ), ไพล ว่านไฟ ( ไพลเหลือง(ภาคกลาง), ว่านปอบ (ภาคอีสาน) เป็นต้น ไพลเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ทวีปเอเชียบริเวณประเทศอินเดีย อินโดนีเซีย มาเลเซียและไทย มีการกระจายพันธุ์ไปทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ส่วนในประเทศไทยนั้นสามารถพบไพลได้ทุกพื้นที่ทั่วประเทศ สามารถเจริญเติบโตในพื้นที่ที่มีดินร่วนซุย มีความชุ่มชื่นพอประมาณ ไม่มีน้ำขังเพราะจะทำให้เน่าตายได้

ใบ  เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันตลอดความยาวของลำต้นเทียม ใบเรียวยาวลักษณะคล้ายหอก โคนและปลายใบแหลม ขอบใบเรียบและมีขน ผิวใบเป็นริ้วๆเห็นชัดเจน มีร่องกลางใบยาวตลอดความยาวใบ ท้องใบมีขนปกคลุม

ดอก  ดอกออกเป็นช่อ ก้านดอกยาว แทงดอกออกมาจากเหง้าใต้ดิน ช่อดอกมีลักษณะค่อนข้างเรียวยาวแต่ป่องตรงกลางเล็กน้อย ใบประดับสีเขียวอมม่วงเรียงติดกันแน่น กลีบดอกสีขาวนวลแทรกออกจากจากใบประดับ โคนกลีบดอกเชื่อมติดดันเป็นหลอด

ผล รูปทรงกลม

1. ไพลมีสรรพคุณช่วยบำรุงเลือด ขับเลือดเสียและขับน้ำคาวปลาในสตรีหลังคลอด ลดการเกิดลิ่มเลือด บำรุงธาตุ แก้อาการเลือดกำเดาไหล

2. ไพลช่วยลดไข้ บรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียน ลดอาการครั่นเนื้อครั่นตัว

4. ไพลช่วยแก้อาการปวดท้อง ปวดบิด ท้องเสียและถ่ายเป็นเลือด

6. ไพลช่วยบรรเทาปวด เคล็ดขัดยอกหรือฟกช้ำตามร่างกาย โดยนำมาไพลมาตำ คั้นน้ำแล้วนำมาทาหรือนำไปทำเป็นลูกประคบ ประคบบริเวณที่มีอาการก็ได้ผลดีเช่นเดียวกัน

7. ไพลช่วยรักษาโรคผิวหนัง เช่น ฝี ผดผื่นคันต่างโดยนำไพลมาฝนแล้วทาในบริเวณที่มีอาการ

8. ประโยชน์ของไพลใช้บรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ลดอาการอักเสบ เส้นตึง เส้นยึด หรือการปวดตามจุดต่างๆ ของร่างกาย

9. ไพลมีฤทธิ์ช่วยต่อต้านการเจริญเติบโตของเชื้อโรค ช่วยสมานแผล ลดอาการติดเชื้อและการอักเสบ

10. ไพลสามารถใช้เป็นยาบำรุงหลังคลอดบุตร เช่น นำมาต้มน้ำอาบและช่วยขับน้ำคาวปลา

11. ไพลมีฤทธิ์ในการขยายหลอดลม แก้โรคหอบหืด ทำให้หอบหืดน้อยลง ปอดทำงานได้ดีขึ้น

12. เหง้าไพลใช้รักษาโรคเหน็บชาและใช้เป็นยาชาเฉพาะที่ได้

13. ในไพลมีน้ำมันหอมระเหย จึงถูกนำมาสกัดเพื่อใช้ในวงการความงาม ผสมในเครื่องสำอางต่างๆ เนื่องจากช่วยบำรุงผิว ทำให้ผิวนุ่มชุ่มชื่น

15. น้ำมันหอมระเหยจากไพลสามารถนำมาผสมกับแอลกอฮอล์ นำมาทาผิวเพื่อกันยุง

1. หากรับประทานไพลหรือใช้ติดต่อกันนานๆ อาจจะเป็นพิษต่อตับได้

2. หากจะนำไพลมารักษาโรคหอบหืด ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เนื่องจากไม่ควรนำมาใช้เดี่ยวเพราะยังไม่มีวิจัยที่ชัดเจนเรื่องความปลอดภัยในการใช้งาน

3. เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมจากไพล ไม่ควรทาในบริเวณที่เป็นเนื้อเยื่ออ่อนเช่น เปลือกตา รอบริมฝีปาก

4. เด็กเล็ก สตรีมีครรภ์หรือสตรีให้นมบุตรไม่ควรรับประทาน

1. นำเหง้าไพลที่แก่จัดมาหั่นเป็นแว่นๆ แล้วนำไปปั่นให้ละเอียด

2. จากนั้นใส่ดินสอพองลงไปแล้วปั่นให้ผสมเป็นเนื้อเดียวกันอีกครั้ง

3. เติมน้ำสุกลงไปและปั่นให้เข้ากัน

จบกันไปแล้วสำหรับสมุนไพรไทยๆ มากไปด้วยสรรพคุณ และคุณประโยชน์อย่างไพล ซึ่งนอกจากจะช่วยบำรุงร่างกายแล้ว ยังช่วยแก้อาการเจ็บป่วยพื้นฐาน ทั้งยังเป็นอาหารบำรุงน้ำนมได้เป็นอย่างดีสำหรับสตรีที่กำลังให้นมบุตรรวมทั้งยังนำมาดูแลผิวพรรณให้สวยใสสุขภาพดีได้อีกด้วย